عدم تاب آوری تهران درمقابل چالش های طبیعی وانسانی/وضعیت فعلی حاصل بی توجهی به مدیریت بحران

رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران، تهران را شهری شکننده در برابر چالش های طبیعی و انسانی دانست و عدم وجود تاب آوری شهری را نتیجه چند دهه بی توجهی به زیرساخت های شهری عنوان کرد.

کامبد امینی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به وضعیت تهران در مواجهه با چالش های طبیعی و انسانی، گفت: ویژگی اصلی جوامع تاب آور عبارت است از استحکام، توانمندی بالا برای مقابله با اثرات بحران و سرعت عمل برای بازگشت به حالت قبل از بحران که با توجه به این تعریف، تهران شهر تاب آوری در برابر بلایای طبیعی نیست؛ چرا که اولا استحکام لازم را در برابر مخاطراتی چون زلزله ندارد و بسیاری از ساختمان ها و زیرساخت های موجود در آن آسیب پذیر هستند، ثانیا امکانات و ظرفیت های کافی برای مقابله با اثرات بحران های بزرگ را ندارد که نمونه بارز آن در حال حاضر در مواجهه با بیماری کرونا مشهود است و ثالثا هم توان اجرایی و منابع کافی برای بازگشت سریع به حالت قبل از بحران را نیز ندارد. بدین ترتیب اگر سانحه بزرگی نظیر یک زلزله ویرانگر در تهران رخ دهد خطر زیادی برای جامعه به دلیل عدم تاب آوری وجود خواهد داشت.

وضعیت فعلی پایتخت حاصل چند دهه سهل انگاری 

وی وضعیت فعلی پایتخت را حاصل چند دهه سهل انگاری خواند و تصریح کرد: وضعیت فعلی تهران حاصل چند دهه بی توجهی به موضوع کاهش ریسک و مدیریت بحران است. لذا بهبود وضعیت موجود نیز نیازمند برنامه ریزی جامع و اجرای اقدامات کوتاه مدت تا بلند مدت است. تاکنون مطالعات زیادی برای بهبود وضعیت شهر تهران در برابر مخاطرات مختلف انجام شده و راهکارهای مختلفی نیز ارائه شده است که اغلب مورد توجه قرار نگرفته است.

اولویت توانمندسازی نیروهای امدادی پایتخت، ارتقای آمادگی مردم و ایجاد گروه های محلی مدیریت بحران

به گفته رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران، اگر مدیریت شهری واقعا دغدغه خطر زلزله یا سایر مخاطرات را در شهر تهران دارد، باید بلافاصله نسبت به اجرای برنامه هایی که در این رابطه تدوین شده نظیر (طرح جامع پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران) اقدام کند. طبق این برنامه برخی از اقدامات مرتبط با ظرفیت سازی برای مقابله با اثرات زلزله و سایر سوانح می بایست در کوتاه مدت و حداکثر ظرف سه سال به انجام برسند که در این زمینه توانمندسازی نیروهای امدادی شهر تهران نظیر آتش نشانی و همینطور ارتقای آمادگی مردم و ایجاد گروه های محلی مدیریت بحران در اولویت قرار دارد.

وی با بیان اینکه ارتقای کیفیت ساخت و ساز و اصلاح بافت های آسیب پذیر و کاهش آسیب پذیری زیرساخت ها از اهمیت زیادی برخور دارند و می بایست همزمان شروع شوند، تاکید کرد: دستیابی به نتایج ملموس در این بخش ها در میان مدت و بلند مدت میسر خواهد بود.

نقش کلیدی مردم در پیشبرد اهداف دولت برای بالابردن تاب آوری شهری

امینی با اشاره به نقش کلیدی مردم در پیشبرد اهداف دولت برای بالابردن تاب آوری شهری، افزود: مردم به عنوان عناصر اصلی تشکیل دهنده شهرها، نقشی کلیدی در مدیریت بحران و ارتقای تاب آوری جوامع به عهده دارند و امروزه در دنیا بسیاری از فعالیت های مرتبط با بهبود تاب آوری با محوریت مردم در سطوح محلی انجام می شود. در این رابطه ارتقای دانش و آگاهی از مخاطرات در سطح محله، ایجاد گروه های مدیریت بحران محله محور، تشکیل تیم های داوطلب برای مقابله و امدادرسانی در سطوح محلی  و بسیاری موارد دیگر را می بایست با محوریت مردم به انجام رساند.

چالش های اجرای مدرسه ایمن – جامعه تاب آور در تهران

وی با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت های موجود در سطوح محلی نظیر مدارس ایمن برای سازماندهی مردم، گفت: در این رابطه طرحی با عنوان مدرسه ایمن – جامعه تاب آور در سطح کشور از سال ۱۳۹۵ در دست اجرا است که مدارس به عنوان پایگاه های مدیریت بحران در سطوح محلی تجهیز و آماده می شوند و توسط خود اهالی محل با همکاری اولیای مدارس برنامه های آموزشی و توانمندسازی مردمی در آنها به اجرا گذاشته می شود.

امینی افزود: همچنین در زمان رخداد سوانح از این ظرفیت می توان برای تخلیه و اسکان اضطراری ساکنین استفاده کرد. البته اجرای این طرح علیرغم اینکه به تصویب بالاترین مراجع ذیربط رسیده، با چالش های زیادی در شهر تهران مواجه است و لازم است موانع موجود در این رابطه توسط شهرداری تهران و نهادهایی مثل آموزش و پرورش هر چه سریع تر حل و فصل شود.