دیده‌بانان آتش چگونه می‌توانند از گسترش حریق جلوگیری کنند؟
حسین ظفری در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا با اشاره به ابلاغ نامه‌ای از سوی سازمان مدیریت بحران کشور به فرمانداری‌های استان‌های در خطر آتش‌سوزی برای تعیین افرادی از همان منطقه به عنوان دیده‌بان آتش خبر داد و افزود: اکنون در استان‌های گلستان، خوزستان و فارس از ظرفیت مردمی و روستایی برای دیده‌بان آتش استفاده کردند.
ظفری درباره تجهیزات لازم برای اطفای حریق گفت: یکی از راه‌کارهای سازمان مدیریت بحران کشور بهره‌گیری از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان است و در این راستا، شرکت‌هایی اعلام آمادگی کردند و می‌توان تجهیزاتی مانند آتش‌بُر، پرتابه‌های آتش خاموش کن و دمنده‌ها که تکنولوژی جدید هستند، استفاده کرد.
وی با اشاره به این امکانات این شرکت‌ها و بخش دولتی نیز با توجه به وسعت برخی از حریق‌ها کفاف نمی‌دهد، افزود: امکانات شرکت‌ها دولتی نیز یکی دیگر بازوهای اجرایی است اما کافی نیست؛ نیازمند بهره‌گیری از تجهیزات شرکت‌های خصوصی هنگام وقوع بحران هستیم.
یکی از راه‌کارهای سازمان مدیریت بحران کشور بهره‌گیری از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان است و می‌توان از تجهیزاتی مانند آتش‌بُر، پرتابه‌های آتش خاموش کن و دمنده‌ها که تکنولوژی جدید هستند، استفاده کرد.
تشکیل قرارگاه سلام برای استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و صنعتی
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور گفت: در این راستا، قرارگاه سلام (استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و صنعتی) در سازمان مدیریت بحران راه‌اندازی شد که از تجهیزات شرکت‌های بزرگ صنعتی هنگام بروز بحران استفاده شود که البته فعالیت این قرارگاه به اطفای حریق محدود نیست. به عنوان مثال؛ در سیلاب‌های اخیر نیز از تجهیزات شرکت‌های بزرگ صنعتی مانند کارخانه‌هایی فولاد خوزستان، نیشکر هفت تپه استفاده شد؛ بخش دیگر تجهیزات نیروهای مسلح مانند ارتش، سپاه و فراجا است که ظرفیت خوبی دارند و بیشتر نیز در مناطقی از کمک این نهادها بهره می‌گیرم که صعب العبور هستند.
ظفری با اشاره به اینکه سازمان مدیریت بحران نیز در تقسیم بندی قراردگاه ده‌گانه کشور تجهیزات مورد نیاز برای بحران‌های سراسر کشور را شناسایی کرده است، افزود: برای هر منطقه با توجه به نوع بحران و منطقه تجهیزات خاصی مورد نیاز است و متناسب با این نیازها از شرکت‌های دولت و خصوصی و نهادهای نظامی خواستیم تجهیزاتشان را در هنگام حوادث و بحران به میدان بیاورند. به عنوان مثال برای شمال غرب کشور نیاز به تجهیزاتی برای عبور از برف داریم؛ در حالی برای مناطق جنوبی کشور نیازمند وسایل دیگر هستیم.
تجهیزات امدادی با تاخیر به محل حادثه می‌آیند
وی گفت: تجهیزات این نهادها هنگام بروز بحران امکان بهره برداری را دارد و کفاف کار را می‌دهد اما ایرادی که وجود دارد این است که این تجهیزات هنگام بروز بحران با تاخیر به محل حادثه می‌رسند و کار را با مشکل مواجه می‌کند. برای رفع این مشکل، برآورد مالی به منظور خرید تجهیزات مورد نیاز کشور در قرارگاه ده‌گانه را مورد بررسی قرار دادیم و به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ارائه کردیم که در صورت تامین اعتبارات و تهیه این تجهیزات می‌توان سال‌ها هنگام بروز بحران و حوادث از این تجهیزات استفاده کرد.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران با اشاره به وقوع آتش‌سوزی‌ها در سه سال گذشته گفت: در سال ۱۴۰۰، تعداد هزار و ۹۸۱ مورد آتش‌سوزی، در سال ۱۴۰۱ تعداد ۹۳۶ مورد آتش‌سوزی و در سال ۱۴۰۲ هم هزار و ۵۸۶ مورد آتش‌سوزی در کشور رخ داده است.
ظفری خاطرنشان کرد: به طور معمول در بهار و تابستان شاهد بارش باران و سیلاب هستیم و در تابستان وقوع آتش‌سوزی فضای کشور را متاثر می‌کند؛ به طوری که دستگاه امدادی متناسب با این اتفاقات، فعالیت‌های خود را سامان می‌دهند.
وی با اشاره به وضعیت مطلوب بارندگی در سال جاری، گفت: امسال با توجه به بارش خوب همچنین تناوب بارش‌ها شاهد رشد علوفه، مراتع و فضای سبز در کشور هستیم و البته در فصل گرما امکان وقوع آتش‌سوزی در این مناطق بیشتر می‌شود؛ بنابراین حدود یک ماه و نیم پیش نهادهای مختلف را نسبت به این موضوع آگاه و هشدارهای لازم را اعلام کردیم که با توجه به فصل گرما و خشک شدن مراتع، علوفه‌ها مستعد آتش‌سوزی است.
ظفری افزود: در این رابطه، مناطق کوهستانی و مناطقی که دارای مراتع هستند در استان‌ها دسته‌بندی و اولویت‌بندی شدند و با مسئولان استان‌های غربی و شمالی که مستعد آتش‌سوزی هستند، نامه‌نگاری‌ها و مکاتبات انجام گرفت و هشدارهای لازم برای مواجهه با آتش‌سوزی انجام شد.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به اینکه در قانون مدیریت بحران کشور و اسناد مجموعه آن، آتش‌سوزی به عنوان موضوعی دارای اولویت شناسایی تعیین شده است، گفت: بر اساس اسناد بالادستی، استان‌ها باید برنامه کاهش خطر در این زمینه را داشته باشند همچنین برنامه آمادگی و مقابله با این نوع بحران را در استان خود تدوین کنند.
در اسناد سازمان مدیریت بحران کشور، آتش‌سوزی موضوع دارای اولویت و راهکار مواجهه با آن مشخص و تنظیم شده است.
مقابله با آتش‌سوزی در اسناد بالادستی دارای الویت است
ظفری اضافه کرد: به عنوان مثال در استانی مانند کرمانشاه متناسب با بوم آن منطقه، راهکارها و تقسیم کار در برنامه کاهش خطر و مقابله با آن تدوین و استاندار آن را تصویب و شورای ستاد مدیریت ملی مدیریت بحران آنها را ابلاغ و مشخص کرده است.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور افزود: در نامه ارسال شده به استان‌های غربی و شمال غربی درباره آتش‌سوزی در فصل گرما، کاملا مشخص شده است که در هر استان باید کدام تجهیزات در حال آماده باش تدارک دیده شود.
وی با اشاره به استفاده از تجهیزات نهادهای مختلف هنگام وقوع آتش‌سوزی، خاطرنشان کرد: این تجهیزات برای اطفای حریق کفایت می‌کند اما با تاخیر در اختیار ما قرار می‌گیرد.
لزوم شناسایی نقاط پرتکرار
وی با اشاره به لزوم شناسایی نقاط پرتکرار آتش سوزی در استان ها اظهار داشت: تعیین و شناسایی این نقاط پرتکرار از جمله برنامه‌های تکلیفی برای استان‌ها است. از استان‌ها خواسته شده تجهیزات و لجستیک خود را برای اینگونه موارد بحرانی بررسی و در صورت کمبود، تجهیزات مور نیاز را به سازمان مدیریت بحران کشور اعلام کنند.
ظفری در ادامه از مکاتبات با نیروهای مسلح که دارای تجهیزات اطفای حریق در این خصوص هستند، خبر داد و گفت: در قانون، اطفای حریق برعهده وزارت دفاع است اما در مورد دیگر نهادها مانند نیروی هوا فضای سپاه، ارتش و جمعیت هلال احمر نیز مکاتباتی انجام گرفته است.
وی اضافه کرد: مسئولان سازمان مدیریت بحران کشور با تمام متولیان دستگاه‌ها و نهادهایی که امکان اطفای حریق دارند، جلساتی برگزار کردند و از آنها خواسته شد تا در حریق‌هایی که امکان ورود زمینی وجود ندارد، کمک کنند. به عنوان مثال با همکاری صورت گرفته اکنون از هواپیماهای ایلیوشین که در اختیار سپاه پاسداران قرار دارد، برای خاموش کردن آتش بهره‌برداری می‌شود.
هواپیمای ایلیوشین یک هواپیمای جت چهار موتوره ترابری است که برای شرایط سخت طراحی شده است و توانایی خیز و فرود را در فاصله کوتاه و زمین‌های ناهموار در هر گونه شرایط نامساعد جوی دارد و مدل‌هایی از این نوع هواپیما برای سوخت‌رسانی هوایی، هشدار پیش‌هنگام هوابرد (آواکس) همچنین عملیات آتش‌نشانی هوایی به‌کار می‌رود.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور یادآور شد: به عنوان نمونه؛ در حدود چهار روز در منطقه صعب العبور پاوه در استان کرمانشاه شاهد حریق بودیم که بخش محدودی درخت داشت و با کمک سازمان‌های دولتی و کمک‌های مردمی توانستیم آتش را خاموش کنیم و این آتش‌سوزی ۷۰۰ نفر روز در ۵۰۰ هکتار را خاموش شد همچنین در دیگر استان‌ها مانند لرستان و ایلام آتش سوزی‌های مختلفی داشتیم که اطفا شد.
بیشتر آتش‌سوزی‌ها منشأ سهوی دارد
ظفری با اشاره به اینکه بخش عمده‌ای از آتش سوزه‌ها منشأ انسانی و سهوی دارد، افزود: عمده آتش سوزی‌ها به دلیل عدم توجه به خاموش کردن آتش در جنگل‌ها و مراتع از سوی انسان‌ها اتفاق می افتد و در این بخش نیز نامه‌ای به استان‌ها زدیم و از آنها خواستیم به کمک دستگاه‌های نظارتی و اطلاعاتی بررسی کنند که چه میزان از آتش‌سوزی‌ها منشأ انسانی دارد؟ البته در مواردی مشاهده می‌شود برخی برای تصاحب زمین اقدام به آتش سوزی برای تغییر کاربری زمین می‌کنند که این آمار کمتر از ۲ درصد است.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور میزان آمادگی کشور در مقابله با حریق را در مجموع قابل قبول ارزیابی کرد و گفت: البته تا سطح مطلوب فاصله داریم و نیاز است در حوزه فرهنگ و آگاهی عمومی بیشتر کار شود. استان‌هایی که عمدتا آتش‌سوزی دارند آمادگی لازم را طی سال‌های گذشته کسب کرده‌اند و در رابطه با آتش‌سوزی بیش از هر چیز نیازمند آگاهی عمومی هستیم.
