سرما از راه رسید، قاتل خاموش هم در کمین است، مراقب باشید
استفاده از زغال برای گرم کردن اتاق و حمام با ۳۰ درصد از کل حوادث گازگرفتگی سال جاری، بالاترین علت مسمومیت با گاز منواُکسیدکربن که نام “قاتل خاموش” را بر آن نهاده‌اند، در استان اصفهان است.
کارشناس‌ها تاکید می‌کنند که قبل از نصب بخاری و وسایل گرمایشی باید از باز بودن مسیر دودکش و لوله‌های بخاری مطمئن شد و هر فرد در صورتی که در فضای بسته دچار علایم سردرد، سرگیجه و تهوع شُد باید بسرعت از محل خارج شود و در هوای آزاد تنفس کند و چنانچه علائم بهبود یافت، بی‌شک در معرض مسمومیت با گاز بوده است.
کارشناسان معتقدند: کاهش مرگ و میر ناشی از استنشاق گاز منواکسیدکربن در اصفهان و کشور نیازمند آگاهی‌بخشی دارد با این وجود، برنامه‌ای برای پیشگیری از بسیاری از حوادث در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و… وجود ندارد چرا که بخشی از اعتبارات را باید برای فرهنگ‌سازی در بخش پیشگیری هزینه کرد تا نتایج مثبت حاصل شود.
این روزها که دمای هوای شهرهای کشور کاهش قابل توجهی یافته، خوب است تا شهروندان هم بیشتر از گذشته به توصیه‌های کارشناسان اهمیت دهند تا جان خود و خانوادههایشان را به خطر نیندازند.
پیک‌نیک و زغال، گزینه‌های مناسبی برای ایجاد گرما در محیط‌های محصور و بسته بویژه اماکن مسکونی و حمام نیست بلکه بهتر است از وسایل گرمایشی استاندارد گازی یا برقی استفاده شود.
مدیر حوادث و فوریت‌های پزشکی استان اصفهان روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بر اساس آمار اورژانس پیش‌بیمارستانی استان، در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری ۴۴۱ نفر در این استان با منواکسیدکربن مسموم که ۸۳ نفرشان به‌صورت سرپایی، درمان و ۳۳۷ نفر دیگر به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی منتقل شدند.
غفور راستین افزود: از تعداد کل مسموم‌شدگان با منواکسیدکربن ۵۱ درصد، ۴۰ درصد زن و ۹ درصد کودک بودند که بیشترین آنها با حدود ۶۰ درصد در بازه سنی ۲۱ تا ۵۰ سال قرار داشتند.
وی همچنین تعداد فوتی‌های ناشی از منواکسیدکربن در ۱۰ ماهه منتهی به دی سالجاری را ۲۱ نفر اعلام کرد.
مدیر حوادث و فوریت‌های پزشکی استان اصفهان افزود: ۱۳ نفر از فوتی‌ها از شهرستان اصفهان، سه نفر از شهرضا، ۲ نفر از شاهین‌شهر، ۲ نفر از بُرخوار و یک نفر از خمینی‌شهر بودند.
وی در اشاره به سهم دلایل مختلف در بروز حوادث گازگرفتگی در استان تصریح کرد: استفاده از زغال برای گرم کردن اتاق ۳۰ درصد، استفاده از پیک نیک و زغال برای گرمایش داخل چادر ۱۱ درصد، وجود اشکال در دودکش بخاری ۲۱ درصد، وجود اشکال در آبگرمکن دیواری و زمینی ۱۷ درصد، استفاده از زغال در خودرو و پیک نیک برای گرم‌کردن مغازه و اتاق هر کدام ۹ درصد و احتمال خودکشی با منواکسیدکربن نیز ۴ درصد از حوادث گازگرفتگی را به خود اختصاص می‌دهند.
راستین همچنین با اشاره به اینکه ۵۹ درصد از حوادث گازگرفتگی با منواکسیدکربن یعنی ۲۶۲ مورد در شهرستان اصفهان رُخ داده است، یادآور شد: از ابتدای سال تاکنون خمینی‌شهر و نجف‌آباد نیز هر کدام ۱۰ درصد از حوادث مسمومیت با منواکسیدکربن را به خود اختصاص داده‌اند.
آمار ۲۱ جان‌باختگان ناشی از استنشاق گاز سمی منواکسیدکربن ذکر شده توسط مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان، تنها موارد درج شده در ماموریت‌های امدادی این ارگان را شامل می‌شود این در حالیست که بر اساس آمار پزشکی قانونی اصفهان در ۹ ماه نخست سال جاری ۳۹ فوتی در این سازمان ثبت شده است که از این تعداد ۳۶ نفر مرد و سه نفر زن بودند.
۱۵ نفر از این فوتی‌ها در آذر سال جاری یعنی در اوج‌گیری سرمای هوا جان خود را از دست داده‌اند.
منواکسیدکربن، گازی بی‌رنگ و بی‌بو یا همان قاتل نامرئی با شروع فصل سرما با آماری گسترده‌تر اما آرام و بی‌صدا، خانواده هایی را عزادار می‌کند و هر سال با آغاز فصل سرما میزان مسمومیت با CO نیز افزایش می‌یابد.
عمده‌ترین منبع تولید این گاز، سوختن ناقص نفت و گاز است ولی در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی بویژه در محیط‌های بسته و فاقد اکسیژن، تولید گاز منواکسید کربن امکانپذیر است.
استفاده از آبگرمکن یا بخاری‌های مستعمل یا دارای نقص فنی و بدون دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در محل سکونت، بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می‌دهند.
اما از علل مسمومیت‌های تنفسی هم می توان به استفاده از زغال در محیط بسته یا چادر مسافرتی، مسمومیت با گاز فاضلاب، گاز خودرو در داخل پارکینگ، خروج لوله بخاری از منفذ، بخاری بدون دودکش، خرابی آبگرمکن، استفاده از وسایل گازسوز در خودرو و چادر سفری و یا نصب آبگرمکن در حمام اشاره کرد.
به علت بی‌رنگ و بی‌بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید احساس نشود.
علائم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و درد شکم و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغماست.
در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشداردهنده باشد.
از سایر علائم مسمومیت با گاز منواکسید کربن می‌توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک‌ها اشاره کرد.
در صورت مواجهه با بیمار دچار مسمومیت با منواکسیدکربن، ابتدا او را از محل خارج کرده یا در و پنجره‌ها را باز کنید تا هوای تازه وارد اتاق شود، سپس با شماره ۱۱۵ تماس بگیرید.
