توقف زادآوری بلوط در زاگرس زمینه را برای بیابان‌های زاگرسی فراهم می‌کند
یک پژوهشگر دیرینه اقلیم‌شناسی دانشگاه ارلانگن-نورنبرگ، آلمان گفت: توقف زادآوری درختان بلوط در زاگرس زمینه را برای تشکیل بیابان‌های زاگرسی فراهم می‌کند.
دکتر محسن ارسلانی، در نشست علمی تخصصی گرامیداشت روز جهانی خاک که به همت گروه علوم و مهندسی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان برگزار شد، در خصوص تغییر اقلیم در زاگرس و تاثیر آن بر سلامت جنگل‌های بلوط بیان کرد: تغییرات اقلیم در دنیا در حال انجام است.
وی با اشاره به نوسانات فصلی دمای حداقل و حداکثر در زاگرس گفت: براساس نمودارهای احصا شده، دمای زمستانه و تابستانه در زاگرس در حال افزایش است و لرستان نیز از این موضوع مستثنی نبوده است.
این پژوهشگر دیرینه اقلیم‌شناسی دانشگاه ارلانگن-نورنبرگ، آلمان گفت: در چند دهه اخیر براساس داده ایستگاه‌های هواشناسی، شاهد روند کاهشی بارش در زاگرس بوده‌ایم.
ارسلانی با بیان اینکه خشکسالی‌های شدیدی در زاگرس رخ داده است، بیان کرد: پوشش و بارش در زاگرس وابسته به بادهای غربی و مدیترانه‌ای که رطوبت را به این منطقه می‌آورد و هرگاه دچار خشکسالی شدید شدیم پوشش گیاهی و معیشت آسیب دیده است.
وی با بیان اینکه پس از خشکسالی در زاگرس بلافاصله شاهد ترسالی‌ها بوده‌ایم، افزود: زمانی که در طی یک سال خشکسالی پوشش تضعیف و فقیر می‌شود و در سال بعد شاهد ترسالی شدید هستیم، خاک آن منطقه دچار آسیب بسیار شدید می‌شود.
دما در لرستان با یک روند بسیار صعودی مواجه است
این پژوهشگر دیرینه اقلیم‌شناسی دانشگاه ارلانگن-نورنبرگ، آلمان با اشاره به اینکه دما در استان لرستان با یک روند بسیار صعودی مواجه است، گفت: در سال آبی ۹۸-۱۳۹۷ لرستان با ۱۱۵۷ میلی متر بارش، پرباران ترین استان کشور بوده است و در سال ۹۹- ۱۴۰۰ با یک ابرخشکسالی مواجه است.
ارسلانی با اشاره به رخدادهای سیل لرستان در سال های ۹۸-۱۳۹۷، گفت: در فاصله دو ماه، سه سیل خطرناک رخ داده است و خرم‌رود طغیان کرده و میزان بارش در آن طی یک شبانه روز ۵۲ میلی‌متر گزارش شده است که در اقلیم شناسی زمانی که بارش در ۲۴ ساعت بیش از ۳۰ میلی‌متر باشد، می‌گوییم بارش سنگین بوده و حوضه توان نگهداری آن را نداشته است.
وی با اشاره به سیل پنجم فروردین ۹۸ اظهار کرد: میزان بارش در ۲۴ ساعت، ۷۸ میلی‌متر بوده است و باز منجر به طغیان رودخانه‌های و سرشاخه‌های کشکان و کرخه شده است.
این پژوهشگر دیرینه اقلیم‌شناسی دانشگاه ارلانگن-نورنبرگ، آلمان گفت: میزان بارش ایستگاه هواشناسی خرم‌آباد در سیل ۱۲ فروردین ۹۸، که خسارت زیادی را به معمولان و پلدختر وارد کرده ۱۰۷ میلی‌متر بارندگی بوده است که تمام این بارش‌ها باید در دوره‌های برگشت ۳۰ساله، ۱۰۰ ساله و ۱۵۰ ساله اتفاق بیفتد در حالیکه این مهم در یک باره سه ماهه رخ داده و فراوانی و شدت این بارندگی‌ها وقوع تغییر اقلیم در زاگرس نشان می‌دهد.
هر اندازه دما در زاگرس افزایش یابد رویش درختان بلوط با چالش مواجه می‌شود
ارسلانی با بیان اینکه هر اندازه دما در زاگرس افزایش یابد رویش درختان بلوط با چالش مواجه می‌شود، اظهار کرد: تاثیر بارش در ماه‌های قبل از رویش بسیار چشمگیر است و کسانی که مدیریت حوضه‌های آبخیز را در زاگرس دارند و به دنبال احیای جنگل‌های بلوط هستند باید در حفظ و نگهداری رطوبت در ماه‌های قبل از رویش درختان بلوط سرمایه‌گذاری کنند و برنامه‌های اجرایی حول نگهداری آب در حوضه سبب افزایش رطوبت خاک می‌شود.
وی با بیان اینکه خاک کم عمق و تکامل نیافته سبب تشدید حساسیت پذیری گونه‌های جنگلی می‌شود و واکنش به نوسانات اقلیمی شدید می‌شود، عنوان کرد: هنگامیکه نوسانات اقلیمی افزایش می‌شود و از آستانه‌ای رویشی درختان عبور می‌کند منجر به مرگ اکولوژیک آنان می‌شود.
افزایش دمای فصلی سبب گسترش فعالیت پاتوژن قارچ ها و شیوع آفات همزاد بلوط در زاگرس می‌شود
این پژوهشگر دیرینه اقلیم‌شناسی دانشگاه ارلانگن-نورنبرگ، آلمان تاکید کرد: همزمان با افزایش دمای فصلی و کاهش بارش، شاهد گسترش فعالیت پاتوژن قارچ ها و شیوع آفات همزاد بلوط در زاگرس هستیم.
ارسلانی گفت: با تغییر شدت بارش و فراوانی آنها در زاگرس شاهد دخالت‌های انسانی در زاگرس هستیم و ضرورت دارد برنامه‌هایی در راستای حفظ و تقویت پوشش خاک، افزایش کربن خاک در زاگرس به آن توجه و اهتمام ویژه شود.
وی بیان کرد: تشدید اثرات تغییر اقلیم توسط فعالیت های انسانی سبب تشدید ناپایداری حوضه های آبخیز در زاگرس شده است.
زمان تمرکز وقوع سیلاب‌ها در زاگرس کاهش یافته است
این پژوهشگر دیرینه اقلیم‌شناسی دانشگاه ارلانگن-نورنبرگ، آلمان گفت: به دلیل فقر پوشش گیاهی و لخت شدن خاک عرصه‌های مرتعی و جنگلی، زمان تمرکز وقوع سیلاب‌ها در زاگرس کاهش یافته و با وقوع یک بارش سبک و نیمه سنگین شاهد فرسایش شدید خاک حتی در عرصه‌های جنگلی هستیم.
ارسلانی با اشاره به اینکه تشدید اثرات تغییر اقلیم توسط فعالیت‌های انسانی سبب تشدید ناپایداری حوضه‌های آبخیز می‌شود، گفت: کشاورزی دیم درعرصه‌های جنگلی و تشدید فرسایش خاک را شاهدیم.
وی بیان کرد: رویشگاه بلوط زاگرس دارای کارکرد حفاظتی بوده و با تخریب آن نه تنها منابع آب و خاک زاگرس با بحران مواجه خواهند شد بلکه آسیب پذیری مناطق خشک مجاور آن نیز تشدید می شود.
توقف زادآوری درختان بلوط در زاگرس زمینه را برای تشکیل بیابان‌های زاگرسی فراهم می‌کند
این پژوهشگر دیرینه اقلیم‌شناسی دانشگاه ارلانگن-نورنبرگ، آلمان با بیان اینکه رویش گونه‌های درختی بلوط زاگرس به بارش ماه‌های قبل از شروع فصل رویش وابستگی بالایی دارد بنابراین اجرای طرح‌هایی که منجر به حفظ حداکثر رطوبت خاک شود برای احیای این جنگل‌ها بسیار ضروریست، تصریح کرد: حذف پوشش گیاهی و افزایش عرصه‌های خالی از درخت، منجر به تشدید اثرات منفی دما در فصل خشک می‌شود، علاوه بر این توقف زادآوری درختان بلوط در زاگرس زمینه را برای تشکیل بیابان‌های زاگرسی فراهم می‌کند.
ارسلانی اظهار کرد: با توجه به تغییر نوع بارش‌ها در زاگرس و وضعیت توپوگرافی آن، اجرای طرح های عملیاتی که منجر به تقویت پوشش گیاهی شود برای کاهش زمان تمرکز سیلاب‌ها و افزایش نفوذپذیری خاک بسیار ضروریست.
