بالاخره ماسک برای مقابله با کرونا موثر است یا خیر؟
قرنطینه شهروندان برای مقابله با شیوع ویروس کرونا در برخی از کشورهای آسیایی و اروپایی به پایان رسیده و توصیه مقامات دولتی برای استفاده از ماسک در فضای عمومی، باعث شد تا اختلاف نظر دانشمندان نسبت به موثر بودن یا نبودن ماسک برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ بالا بگیرد.
گزارش یک گروه از دانشمندان بریتانیایی به رهبری انجمن سلطنتی ارزیابی داده ها و آموزش برای اپیدمی‌های ویروسی (Delve) از موثر بودن ماسک زدن حتی ماسک‌های پارچه‌ای برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ دفاع می کند.
در گزارش این انجمن می خوانیم: «بر اساس تحلیل‌هایمان می گوییم که استفاده از ماسک می تواند به کاهش انتقال ویروس از افراد بیمار کمک کند، اگر بطور گسترده در فضاهایی که رعایت فاصله فیزیکی امکانپذیر نیست مورد استفاده قرار گیرد.»
آنها همچنین گفته‌اند که اگر ماسک به درستی مورد استفاده قرار گیرد، حتی ماسک‌های پارچه‌ای که در خانه تولید می شود، می تواند به کاهش انتقال ویروس کمک کند.
این گروه از دانشمندان می گویند که تحلیل آنها بر مبنای کاهش پخش ذراتی که از دهان خارج می شود و نقش ماسک برای کاهش پخش این ذرات در فضا، بنا شده است با این حال افزوده‌اند که مطالعات اندکی درباره موثر بودن ماسک در جلوگیری از گسترش کرونا انجام شده است.
در مقابل گروه دیگری از دانشمندان محتاط تر هستند و هشدار داده‌اند که تحلیل‌هایی که ماسک زدن را در جلوگیری یا کاهش انتقال ویروس کرونا موثر می دانند بیشتر بر اساس نوعی «گمان یا باور» بنا شده‌اند تا نتیجه ای بر مبنای شواهد علمی کافی.
دکتر سیمون کلارک، استادیار میکروبیولوژی سلولی در دانشگاه ریدینگ بریتانیا درباره گزارش انجمن سلطنتی Delve می گوید: «این گزارش قادر به ارائه شواهی جدید برای استفاده از ماسک نیست و هنگامی که از احتمال اینکه ماسک زدن و پوشاندن صورت تاثیرات منفی بر رفتار مردم داشته باشد، سخن می گوید، با سهل‌انگاری بیش از حد از آن عبور کرده است.»
وی افزوده است تا زمانی که مدارک بیشتری درباره موثر بودن ماسک زدن ارائه نشود، تمامی توصیه ها در این زمینه بر اساس مجموعه‌ای از حدس و گمان‌هاست.
از سوی دیگر دکتر بن کیلینگلی، مشاور در حوزه بیمارهای حاد و عفونی در بیمارستان کالج دانشگاهی لندن می گوید که این گزارش نسبت به پوشیدن صورت برای جلوگیری از شیوع ویروس، خیلی خوشبین است. وی افزده است که گفتن این جمله نادرست است که «شواهد نشان می دهد که پوشاندن صورت می تواند در کاهش انتقال ویروس کرونا موثر باشد.»
به گفته این متخصص بیمارهای عفونی، در واقع شواهد کافی برای اینکه نشان دهد ماسک زدن باعث کاهش ابتلا به بیماری کووید-۱۹ می شود وجود ندارد.
دکتر کیلینگلی همچنین گفته است که انتقاد او به این گزارش به این معنا نیست که ماسک زدن ممکن نیست مفید باشد بلکه به این معناست که مطالعات درباره موثر بودن ماسک در جریان یک اپیدمی جهانی و در برابر یک ویروس جدید انجام نگرفته است.
دکتر آنتونیو لازارینو از گروه اپیدمولوژی و بهداشت عمومی کالج دانشگاهی لندن می گوید که گزارش منتشر شده درباره کارایی ماسک، یک تحقیق علمی نیست.
وی افزوده است: «شواهد و مدارکی که ما قبل از توصیه و مداخله عمومی برای میلیاردها نفر در جهان نیاز داریم باید از آزمایش‌های کنترل شده تصادفی در سطح گسترده بدست آمده باشد یا حداقل از مطالعات پیگیرانه یک گروه آزمایش در مقایسه با یک گروه کنترل حاصل شده باشد تا بتوان درباره موثر بودن ماسک بطور علمی صحبت کرد.»
وی همچنین گفته است که بر اساس آنچه تاکنون درباره پویایی انتقال ویروس کرونا و فیزیوپاتولوژی کووید-۱۹ می دانیم، آثار منفی ماسک زدن از آثار مثبت‌اش بیشتر است.
با این حال برخی دیگر از جمله پرفسور تریشا گرینهالف از گروه علوم بهداشتی و مراقبت‌های اولیه دانشگاه آکسفورد از گزارش منتشر شده انجمن سلطنتی استقبال کرده است و می گوید که این گزارش وزن این استدلال را افزایش می دهد که پوشیدن صورت می تواند بخشی از روشی برای خاتمه دادن به قرنطینه باشد.
