لنگرگاه امنیت غذایی کشور در احاطه خشکسالی
به گزارش خبرنگار ایرنا، خشکسالی به دوره‌ای از شرایط خشک‌تر از حد معمول ناشی از کمبود بارندگی گفته می شود و بر خلاف سایر رویدادهای شدید مانند آتش سوزی و سیل، خشکسالی به آرامی رخ می‌دهد و خسارات زیادی را از طریق پیش روی پنهان خود ایجاد می‌کند بگونه ای که تشدید خشکسالی در مازندران سرسبزی که قطب تامین کننده مواد غذایی در کشور است می تواند ضربات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
کشورمان در حال حاضر در خشکسالی سر می‌کند، سال آبی گذشته نیز با خشکسالی تمام شد. ضمن اینکه آنطور که رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی می‌گوید، سال آبی پیش رو هم کشور با خشکسالی دست و پنجه نرم کند. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، تا پایان دهه میلادی ایران با خشکسالی شدید مواجه می‌شود. تحقیقاتی که نشان می‌دهد خشکسالی در ایران ۸۵ درصد افزایش می‌یابد. به عبارتی ایران در هشت سال آینده با خشکسالی بسیار گسترده‌تر از آنچه می‌بینیم، مواجه می‌شود.
این تنها هشداری نیست که محققان و کارشناسان نسبت به خشکسالی در ایران داده‌اند. آن هم در زمانی که کره زمین با شرایط اقلیمی هشدارآمیز و گرمایش جهانی مواجه است.
میانگین بارندگی در ایران یک سوم میانگین بارندگی جهانی است. در همین حال اما سرانه مصرف آب در ایران نیز وضعیت مناسبی ندارد. سرانه مصرف آب در کشورمان ۲۵۰ لیتر نفر در روز است. این در حالیست که سرانه مصرف آب در جهان ۱۵۰ لیتر نفر در روز است.
طبق تحقیقات صورت گرفته ایران تا سال ۱۴۱۵ با خشکسالی جدی مواجه است. در حالی که منابع آب تجدیدپذیر ایران نیز روند کاهشی دارد. پیش‌تر منابع آب تجدیدپذیر در ایران حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب بود اما حالا به ۱۰۰ میلیارد رسیده است و در حالی که کشورمان یک درصد جمعیت جهان را در اختیار دارد، منابع آب تجدیدپذیر آن سه درصد است که این امر بیانگر وضعیت نامناسب منابع آبی کشورمان است.
مجمع جهانی اقتصاد نیز در گزارش ۲۰۲۲، بحران منابع طبیعی را یکی از پنج خطر اصلی اقتصاد ایران می‌داند و در این راستا و به گفته مقامات سازمان محیط زیست کشور، برآورد اولیه خسارت خشکسالی در ایران سه هزار میلیارد تومان است.
اگرچه ایران از اواخر دهه ۷۰، وارد تنش آب شده اما مدیریت منابع آب چندان به نتایج خوبی نرسیده است. قطعی زنجیره‌ای آب در ایران می‌تواند نشانه روشنی از این موضوع باشد. سدسازی بی‌رویه از یک سو و انتقال آب و فعالیت‌های صنایع از سوی دیگر، مدیریت منابع آب در ایران را زیر سوال می‌برد.
ناگفته پیداست که آثار خشکسالی و نبود مدیریت مناسب در چند سال گذشته تنها به قطعی آب محدود نمی‌شود بلکه زنجیره ای از بحران‌ها به دنبال بحران آب در کشور رخ می‌دهد. فرونشست زمین، گسترش بیابان‌ها، تشدید آتش‌سوزی‌ها و مهاجرت تنها بخشی از آثار این بحران است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در پی کاهش بارندگی‌ها در سال آبی و خشکسالی اخیر تنش آبی در ۱۰ استان کشور شدت گرفته است. طبق بررسی‌های صورت گرفته استان‌های مازندران، فارس، اصفهان، خوزستان، همدان، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان‌رضوی، هرمزگان و یزد در معرض بیشترین تنش آبی در کشور قرار دارند که در این بین قرارگرفتن استانی مانند مازندران در کنار اصفهان و یزد در نگاه اول جای تعجب و بحث دارد. نکاتی که به‌عنوان دلایل این معضل مطرح شده، از نظر علمی و با توجه به جغرافیای کشور جالب توجه است.
در این پیوند استاندار مازندران با بیان این که این استان مکان مناسبی برای طرح های تحقیقاتی کشاورزی است، گفت: همه طرح های تحقیقاتی باید زمینه رونق تولید در بخش های مختلف کشاورزی و دامپروری را در این خطه از شمال فراهم کند.
یوسف نوری روز چهارشنبه در بازدید از ایستگاه ملی تحقیق و توسعه مرکز تحقیقات گاودشت بابل در جمع خبرنگاران افزود: ایستگاه تحقیقاتی همانند گاودشت بابل، باید دام های مولد را در اختیار تولیدکنندگان روستایی قرار دهند.
وی اظهار داشت: باید با برنامه ریزی اصولی برای مدیریت منابع آبی تدبیر کرد و برنامه هدفمند برای مقابله با خشکسالی داشت.
استاندار مازندران تصریح کرد: به هیچ عنوان نباید مازندران به عنوان لنگرگاه امنیت غذایی کشور با مشکل کمبود آب مواجه باشد و دولت برای رفع این چالش برنامه ریزی کرده است.
نوری اضافه کرد: تخصیص اعتبار یک هزار و ۵۰۰ میلیارد ریالی برای رفع تنش آبی و تکمیل ساخت سد هراز از جمله تدابیر دولت برای عبور از خشکسالی در استان است.
وی در ادامه گفت: ایستگاه ملی تحقیقات گاودشت باید محل رجوع مردم برای دست یابی به دام های مولد اصلاح نژاد شده باشد تا میزان تولید شیر و گوشت افزایش یابد.
استاندار مازندران با بیان این مطلب که بهره مندی از دانش روز و فناوری های نوین باید در کشاورزی مازندران به کار گرفته شود، خاطرنشان کرد: پرتو درمانی و بهره مندی از ظرفیت دانش بنیان ها از ضرورت های کشاورزی مازندران است.
استاندار مازندران با بیان این که محصولات تولیدی این استان صادرات محور است، خاطرنشان کرد: پرتودهی این محصولات کیفیت و ماندگاری را افزایش خواهد داد.
نماینده عالی دولت در مازندران گفت: بهره مندی از ظرفیت دانش بنیان ها از دغدغه جدی رهبر معظم انقلاب است و رئیس جمهور شهید هم بر آن تاکید داشت.
این مقام مسوول تصریح کرد: در ایستگاه ملی تحقیق و توسعه مرکز تحقیقات گاودشت کارهای ارزشمندی در بخش های تحقیق، تولید و ترویج در کشاورزی و دامپروری انجام می شود که تولیدکنندگان مازندران باید از این ظرفیت بهره مند شوند.
توسعه کشاورزی مازندران یکی از برنامه های جدی دولت سیزدهم است که در این بین برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.
همچنین طبق آمارهای رسمی، مجموع باغ های مرکبات مازندران ۱۱۲ هزار هکتار است که از این میزان ۱۱۰ هزار هکتار ارقام بارده هستند. همچنین از مجموع باغات مرکبات مازندران ۸۰ هزار هکتار زیر کشت ارقام مختلف پرتقال، ۳۰ هزار هکتار ارقام مختلف نارنگی و بقیه زیر کشت محصولاتی از جمله نارنج و لیمو قرار دارند.
