آلودگی هوا، میهمان ناخوانده خانه‌ها
شاید تصور شود که آلودگی هوا تنها در فضای خارج از خانه دیده می‌شود اما در واقع آلاینده‌های متفاوتی در فضای خانه‌ها پراکنده‌اند که اغلب محسوس نیستند و توجهی به آن‌ها نمی‌شود.
آلودگی هوا مسئله‌ای است که به فضای بیرون از خانه‌ها محدود نمی‌شود. شاید هر یک از ما زمانی که وارد خانه می‌شویم، تصور می‌کنیم که این ذرات کوچک دردسرساز پشت در خانه‌ها می‌مانند، اما آلودگی هوا در خانه‌ها نیز دیده می‌شود. آلاینده‌های هوا در فضای داخلی، مواد ناخواسته‌ای هستند که برخی از آن‌ها برای سلامتی مضرند و در دو گروه کلی جای می‌گیرند.
گروه اول ذرات معلق هستند که شامل گرد و غبار، گرده گیاهان، شوره حیوانات، ذرات تولیدشده از وسایل احتراقی مانند اجاق‌های پخت و پز، دود سیگار و ذرات همراه با ارگانیسم‌های کوچک مانند غبار، کپک، باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌شوند.
آلاینده‌های گازی دسته دوم هستند که محصول فرایندهای احتراقند. منابع این آلاینده‌ها شامل اجاق گاز پخت و پز، اگزوز خودرو و دود تنباکو است. آن‌ها همچنین از مصالح ساختمانی، مبلمان و استفاده از موادی مانند چسب، رنگ، روغن جلا، محصولات پاک کننده و آفت‌کش‌ها تولید می‌شوند.
فناوری‌های حذف ذرات معلق در خانه
اولین روش حذف ذرات معلق، روش مکانیکی است. در این روش با استفاده از عبور هوا از داخل برخی فیلترها، ذرات هوا گرفته و برخی ذرات درشت‌تر حذف می‌شود. بهترین نوع این دستگاه‌ها به HEPA موسومند که بازدهی بالاتری دارند.
روش دوم حذف الکترونیکی این ذرات است که با عبور هوا از یک بخش یونیزاسیون، ذرات بار الکتریکی به دست می‌آورند. ذرات باردار شده در صفحاتی مسطح به عنوان جمع‌کننده که بار مخالف دارند جمع می‌شوند.
سومین راه تصفیه این ذرات ژنراتورهای یون هستند که مانند تصفیه‌کننده الکتریکی هوا یون‌های شارژشده را در هوا پراکنده می‌کنند. این ذرات به ذرات معلق در هوا می‌چسبند و موجب باردار شدن آن‌ها می‌شوند به طوری که آن‌ها را به سطوح نزدیک مانند دیوارها و مبلمان می‌چسبانند و یا به یکدیگر وصل و ته نشین می‌شوند. این ذرات دوباره امکان پراکنده شدن در هوا را دارند.
فناوری‌های حذف آلاینده‌های گازی
گازها و بوهای نامطلوب با استفاده از مواد جاذب مانند کربن فعال جذب می‌شود. این فیلترها معمولا برای حذف یک یا چند آلاینده گازی با عبور جریان هوا از بین آن‌ها در نظر گرفته شده است.
آلاینده‌های بیولوژیک از قبیل ویروس‌ها، باکتری‌ها، آلرژن‌ها و کپک‌های موجود در هوا و یا در حال رشد در سطوح تهویه مطبوع به وسیله پاک‌کننده‌های UVGA که با استفاده از اشعه فرابنفش تولیدشده از لامپ UV از بین می‌روند. این پاک‌کننده‌ها در صورت استفاده باید به همراه سیستم‌های تصفیه باشد و نه به عنوان جایگزین آن‌ها.
پاک‌کننده PCO از یک لامپ UV به همراه یک ماده به نام کاتالیزور که با نور واکنش می‌دهد، استفاده می‌کند. این وسیله برای از بین بردن آلاینده‌های گازی با تبدیل آن‌ها به محصولات بی‌ضرر در نظر گرفته شده است.
ازن ژنراتور نیز وسیله‌ای برای تولید ازن به کمک نور UV است. در غلظت‌هایی که از استانداردهای بهداشت عمومی تجاوز نمی‌کند، ازن اثر کمی در از بین بردن آلاینده‌های هوای داخل ساختمان دارد و به علت تولید ازن و تبعات بهداشتی آن، استفاده از این وسیله توصیه نمی‌شود.
بر اساس اطلاعات سایت کنترل کیفیت هوای تهران در استفاده از دستگاه‌های تصفیه خانگی باید به این نکته توجه شود که هدف از استفاده حذف چه نوع آلاینده‌هایی است همچنین هر نوع دستگاه برای حذف آلاینده‌ای خاص طراحی شده است. بیشتر این دستگاه‌ها برای حذف آلاینده‌های بیولوژیک، ذرات درشت و بو از محیط استفاده می‌شود و در حذف آلاینده‌های معیار به‌خصوص گازها تاثیر زیادی ندارند. دانستن نوع تکنولوژی استفاده شده در هر نوع دستگاه، فضای موثر و طول عمر فیلترها و قطعات مورد استفاده هر دستگاه از نکات بسیار مهم استفاده از دستگاه تصفیه هوای خانگی است.
