راهکار علمی برای مقابله با بیابان‌زایی چیست؟
عضو هیات علمی گروه منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد مدیریت یکپارچه آمایش سرزمین را یکی از مهم‌ترین راهکارها برای مقابله با بیابان‌زایی دانست و گفت: اگر وضعیت اقلیمی در چهارمحال و بختیاری بهبود پیدا کند، باید یک تعادل‌بخشی بین آب‌خوان‌ها صورت بگیرد که مدیریت سیلاب و مدیریت منابع آب از جمله آن است.
اسماعیل اسدی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به موضوع بیابان‌زایی، اظهار کرد: این موضوع چندین دهه توجه صاحب‌نظران و فعالان حوزه محیط زیست، منابع طبیعی، مدیران و حتی استراتژیست‌های کشورهای دنیا را به خود جلب کرده است، این مسئله برای کشورهای در حال توسعه دارای اهمیت بیشتری بوده، به‌طوری که سازمان ملل روز سوم ژوئن را به‌عنوان روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی تصویب کرده است.
وی با بیابان اینکه بیابان یکی از مهم‌ترین نمادهای مناطق خشک در جهان محسوب می‌شود، افزود: بیابان‌ها به دلیل کمبود بارش، پوشش گیاهی کمتری نسبت به سایر نقاط دارند، کشور ایران نیز در کمربند کشورهای خشک جهان قرار گرفته است، متوسط مناطق خشک در کشورهای دنیا ۲۰ درصد و این رقم در ایران حدود ۶۰ درصد یعنی سه برابر میانگین جهانی است، ۱.۲ درصد مساحت خشکی‌های جهان به ایران اختصاص دارد.
عضو هیات علمی گروه منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد در خصوص وضعیت بیابان‌ها در چهارمحال و بختیاری، تصریح کرد: طی چند سال گذشته ریزش‌های جوی نامنظم شده و بارش‌ها از برف به باران تغییر یافته‌اند که دلایل آن متفاوت هستند و مواردی مانند بهره‌برداری نادرست از زمین‌های کشاورزی و شخم اراضی در سطوح شیب‌دار در استان به گسترش بیابان کمک می‌کند.
اسدی ادامه داد: استفاده بیش از حد از سفره‌های آب‌های زیرزمینی نیز عامل دیگری برای گسترش بیابان است، به‌طوری که تمام دشت‌های چهارمحال و بختیاری از نظر بهره‌برداری آب، ممنوعه هستند، علاوه بر تخلیه آب‌خوان‌ها در بسیاری از مناطق، این بهره‌برداری‌ها منجر به شوری آب و خاک شده است.
عضو هیات علمی گروه منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد اضافه کرد: ظرفیت مراتع چهارمحال و بختیاری در وضعیت نرمال جوی حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار واحد دامی بوده، اما در برخی از مراتع تا سه میلیون واحد از ظرفیت دام‌ها استفاده می‌شود و همین عامل باعث گسترش بیابان است، به‌علاوه بهره‌برداری بی‌رویه از عرصه‌های جنگلی، تخریب جنگل‌ها، تغییر کاربری‌ها، مدیریت نادرست منابع آب و نبود پیش‌بینی حق‌آبه‌های زیست‌محیطی برخی از مناطق را تبدیل به بیابان کرده است.
وی در خصوص ارائه راهکار برای مقابله با بیابان‌زایی، توضیح داد: ۱۰۰ میلیون از اراضی کشور، در معرض تخریب بوده که از این میزان، ۲۵ میلیون ( ۱۵ درصد) از اراضی در معرض فرسایش بادی هستند، آثار فرسایش بادی در چهارمحال و بختیاری نیز مشاهد می‌شود، حدود دو میلیون هکتار بیابان در کشور وجود دارد که منشا زمین‌شناسی دارند و حتی می‌توانند منشا اقلیمی نیز داشته باشند که هر دو نوع بیابان در استان نیز وجود دارند.
اسدی مدیریت یکپارچه آمایش سرزمین را یکی از مهم‌ترین راهکارها برای مقابله با بیابان‌زایی دانست و یادآور شد: اگر وضعیت اقلیمی در چهارمحال و بختیاری بهتر شود، باید یک تعادل‌بخشی بین آب‌خوان‌ها صورت بگیرد که مدیریت سیلاب و مدیریت منابع آب از جمله آن است، امر دیگر استفاده از ظرفیت‌های اشتغالزایی در بیابان بوده که می‌توان با بهره‌برداری از آنان فشار بهره‌برداران بر عرصه‌های منابع طبیعی را به حداقل رساند، بنابراین استفاده از این منابع مدنظر قرار بگیرد.
