تابستان سخت در ۱۸ شهر سیستان و بلوچستان با میانگین بارندگی صفر
تابستان فرارسید و استان سیستان و بلوچستان با کاهش بیش از ۹۵ درصدی میانگین بارش‌ها، روزهای سختی را برای تأمین آب شرب و کشاورزی پیش رو دارد. بر اساس پیش‌بینی‌ها در تابستان امسال بیش از ۱۸شهر استان با تنش آبی روبه رو می‌شوند که مهم‌ترین آنها شهر زاهدان به‌عنوان مرکز استان است که همیشه جزو شهرهای دارای تنش آبی کشور بوده است.
سراوان، سوران، مهرستان، نیک شهر، فنوج و… نیز از دیگر مناطقی هستند که تابستان با تنش آبی مواجه می‌شوند.علیرضا قاسمی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در گفت‌و گو با « ایران» با اشاره به وضعیت بد بارش‌ها در این استان اظهار می‌دارد: متوسط شاخص بارندگی در استان سالانه ۱۰۰میلیمتر است در صورتی که سال گذشته فقط ۵میلیمتر بارندگی داشتیم، یعنی بیش از ۹۵درصد کاهش نزولات جوی را داشته‌ایم و می‌توان گفت رقم آن نزدیک به صفر است.
وی می‌افزاید: ۴۸درصد برداشت‌های آب برای شهرهای استان وابسته به منابع زیرزمینی است یعنی وقتی بارندگی نداریم به‌طور قطع بسیاری از چاه‌های استان دچار مشکل می‌شوند و تا حدی تنش آبی در شهرها و روستای استان پیش می‌آید.
قاسمی ادامه می‌دهد: ۳۸درصد برداشت‌های آب نیز وابسته به آب‌های سطحی است که عمده آن به هیرمند و آب‌های مرزی برمی‌گردد و به‌دلیل تصمیماتی که سال گذشته در افغانستان گرفته شد، دچار مشکل هستیم و امیدواریم رفع شود.
تلاش برای گذر از تنش آبی تابستان امسال
وی می‌گوید: برای عبور از این تنش نیاز داشتیم که ۲۰۰ حلقه چاه را لایروبی و کف شکنی و ۵۰ حلقه چاه جدید را جایگزین کنیم که این اقدامات در حال انجام است.
قاسمی ادامه می‌دهد: در بسیاری از روستاهای استان بخصوص در حوزه جنوب استان که منابع آبی محلی و قنات داریم همچنین روستاهایی که هوتک دارند و مردم برای مصارف دامی و کشاورزی استفاده می‌کردند، این منابع آبی کاملاً خشک شده و پیش‌بینی می‌کنیم که در حوزه جنوب و شرق استان هم احتمالاً بسیاری از روستاها دچار تنش آبی شوند لذا با توجه به اینکه منبع آبی جایگزین ندارند، نیاز داریم بسیاری از اینها را به شیوه سیار، آبرسانی کنیم.
وی اضافه می‌کند: هم اکنون ۹۳۰ روستا را به‌صورت سیار آبرسانی می‌کنیم که پیش‌بینی می‌شود این رقم امسال حتی به ۲ برابر نیز برسد. درخواست داریم که در این بخش نیز توجه ویژه شود و اعتبارات آن تخصیص یابد. اعتبار پیش‌بینی شده برای آن نیز حدود ۶۰میلیارد تومان است.
قاسمی می‌گوید: فقط در سال ۹۷ و ۹۸ سال پرآبی را در استان سیستان و بلوچستان داشتیم و بجز این ۲سال تقریباً این استان به مدت ۱۸ سال با خشکسالی روبه‌رو بوده به‌طوری که بیلان سفره‌های آبی طی ۲۰سال گذشته منفی بوده است.وی در خصوص میزان بارندگی‌های احتمالی در استان طی سال ۱۴۰۰ نیز اظهار می‌دارد: پیش‌بینی شده که امسال نیز سال پربارشی برای کشور نباشد.
این مسئول معتقد است، بحران ناشی از خشکسالی باعث خسارت بسیار سنگین و جبران‌ناپذیری می‌شود و بسیاری از باغ‌ها و محصولات بخصوص در حوزه سیستان که خشکسالی طولانی مدت را داشته از بین رفته و دیگر احیا نشده است.
مصرف آب هر کولر گازی به اندازه ۲ نفر است
قاسمی تصریح می‌کند: بیش از ۱۵۰هزار کولر گازی در شهر زاهدان وجود دارد که هر کدام بر اساس سایز و… حدود۳۰۰ تا ۵۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند یعنی هر کولر به اندازه ۲ نفر آب مصرف می‌کند لذا به نوعی در تابستان یکدفعه به شهر زاهدان ۳۰۰ هزار نفر اضافه می‌شود و ما را دچار مشکل آبرسانی می‌کند اما با طرح آب شیرین کن این شهر، افزایش ظرفیت را خواهیم داشت.
این مسئول اضافه می‌کند: ۲۰هزار مترمکعب آب نیز بزودی از طریق خط انتقالی ۶۰ کیلومتری زاهدان، افزایش ظرفیت ایجاد می‌شود که بیش از ۸۰درصد نیز پیشرفت فیزیکی داشته است. اگر این نیز وارد مدار شود بخشی از تنش‌های آبی در زاهدان برطرف می‌شود.
وی در مورد روستاهای فاقد آب آشامیدنی نیز می‌گوید: تعدادی از روستاهای استان نیز تأسیسات آبرسانی ندارند و مردم به شیوه سنتی از آب چاه‌های محلی، قنات و چشمه استفاده می‌کنند که با همکاری حوزه بهداشت، برای بسیاری از این منابع مخزن گذاشته‌ایم. قرار است امسال با همکاری شرکت‌های دانش بنیان، آب شیرین کن و برای برخی دیگر دستگاه‌های تصفیه آب گذاشته و مخزن نصب کنیم که پیش‌بینی می‌شود حداقل ۱۰۰ روستا را به این شیوه از آب آشامیدنی بهره‌مند کنیم.
وی اضافه می‌کند: حدود ۲هزار و ۵۵۰ روستا نیز فاقد تأسیسات آبرسانی هستند و جمعیت حدود ۳۰۰ هزار نفری دارند که بخش اعظمی از این روستاها در قالب مجتمع‌های آبرسانی در حال اجرا، تأمین خواهند شد.این مسئول درباره استفاده روستا از هوتک نیز می‌گوید: هوتک‌ها، گودال‌های طبیعی در مجاورت روستاها هستند که از آب سطحی در مواقع بارندگی پر می‌شوند. هوتک‌ها مالکیت شخصی دارند و برای مصارف دام و کشاورزی استفاده می‌شوند ضمن اینکه همه روستاهای فاقد شبکه مجاور هوتک‌ها، آبرسانی سیار می‌شوند.
پایان طرح آبرسانی به شهرهای شمالی استان در سال۱۴۰۰
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با اشاره به ۳ طرح آبرسانی بزرگ در حوزه شهری استان، می‌گوید: بزرگ‌ترین آنها، طرح آبرسانی به شهرهای منطقه سیستان است که این طرح ۷شهر حوزه سیستان را در بر می‌گیرد و ۸۵درصد پیشرفت فیزیکی دارد که تا پایان امسال به پایان می‌رسد.
وی تصریح می‌کند: در حوزه سیستان در سال۹۹ برای طرح آبرسانی به شهرهای سیستان حدود ۶۱ میلیارد تومان اختصاص یافت و تاکنون نیز بیش از ۲۴۰میلیارد تومان برای این طرح هزینه شده است، البته امسال نیز ۴۰ میلیارد تومان دیگر ردیف اعتبار دارد تا این طرح در سال ۱۴۰۰ به پایان برسد.
قاسمی، دیگر طرح آبرسانی استان را طرح انتقال آب بخش خاش عنوان می‌کند و می‌افزاید: مشکل کمبود اعتبار این طرح در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ اصلاح شده و تقریباً ۴۰۶میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ برای آن اختصاص یافته است که اجرایی خواهد شد.
وی طرح سوم و آخرین طرح آبرسانی را مربوط به بخش کنارک از سد «زیردان» عنوان می‌کند و می‌گوید: این طرح حدود ۲۰درصد پیشرفت فیزیکی داشته و پیش‌بینی می‌شود سال۱۴۰۱ به اتمام برسد.
