طرح های آبخیزداری در کهگیلویه و بویراحمد نبرد خاموش با خشکسالی

به گزارش ایرنا،کارشناسان حوزه منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد می گویند:مهار روان آب ها و کاهش خسارت های سیلاب در اراضی پایین دست و تأسیسات زیربنائی، کنترل فرسایش و افزایش حاصلخیزی خاک، استحصال آب و افزایش آب‌دهی چاه‌ها، چشمه‌ها و قنوات از مهمترین مزایای توسعه آبخیزداری است.

در این سال ها که به دلیل تغییرات اقلیمی در چهار فصل سال از یک سوی شاهد تجربه بی رحمی های سیل و از بین رفتن هست و نیست انسان ها و طبیعت و از سوی دیگر نظاره گر خشکسالی های پیاپی که منجر به خشکیدگی چشمه ها، کاهش آب چاه ها و از بین رفتن محصولات کشاورزی بوده ایم، احداث و توسعه سازه های آبخیزداری به عنوان مرهمی بر این زخم ها بیشتر احساس می شود. 

برنامه ریزی برای مدیریت بهینه از سرمایه های آب و خاک از طریق اجرای طرح های آبخیزداری در کهگیلویه و بویراحمد از سال ۱۳۷۰ شروع شده و تاکنون  ۲.۶ میلیون متر مربع سازه های سنگ ملاتی، مکانیکی و خاکی در این استان ایجاد شده است.

به گفته کارشناسان منابع طبیعی ، استان کهگیلویه و بویراحمد با حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومتر مربع وسعت یک درصد مساحت و یک درصد جمعیت کشور که بیش از ۱۰ درصد از روان آب‌های کشور معادل ۱۰ میلیارد متر مکعب آب را به خود اختصاص داده نیازمند توسعه سازه های آبخیزداری برای حفظ سرمایه های آب و خاک است.

براساس آمار موجود ، میزان فرسایش خاک در این استان ۲۰ تن در هر هکتار است در حالی که میانگین فرسایش خاک در کشور ۱۲ تن در هر هکتار است که این امر نیازمند توجه بیشتر به توسعه سازه های آبخیزداری در کهگیلویه و بویراحمد را نشان می دهد.

توسعه آبخیزداری به روایت آمار

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی کهگیلویه وبویراحمد گفت: از سال ۱۳۷۰ تاکنون ۲.۶ میلیون متر مکعب سازه آبخیزداری در این استان ایجاد شده که ۸۲۰ هزار مترمکعب آن از سال ۱۳۹۲ صورت گرفته است.

خدابخش جنگلی اظهار داشت: از ابتدای دولت تدبیر و امید تاکنون ۳۰۰ هزار متر مکعب عملیات مکانیکی شامل سنگ ملاتی و گابیونی در کهگیلویه و بویراحمد انجام شده است.

وی بیان کرد: همچنین در این مدت ۳۰۰هزار متر مکعب عملیات خاکی به صورت پخش سیلاب در ۸۱ هکتار زمین آسیب پذیر انجام شده است.

جنگلی عنوان کرد: در هفت سال گذشته ۱۲۰ هزار متر مکعب نیز سازه خاکی در استان احداث شده است.

پیامدهای طرح های آبخیزداری انجام شده

وی عنوان کرد: اجرای این سازه های باعث سالیانه ۱۶۰ میلیون متر مکعب مهار سیلاب و کنترل چهار میلیون متر مکعب فرسایش خاک در استان می شود.

جنگلی میزان تقویت سفره های آب زیرزمینی با سازه های آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد در هر سال را ۴۰ میلیون متر مکعب اعلام کرد.

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و ابخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: در سال زراعی جاری ۴۰ میلیون متر مکعب آب، با صرفه جویی های صورت گرفته به سفره های زیر زمینی استان تزریق شده است.

خدابخش جنگلی اظهار داشت: این میزان آب از طریق ذخیره سازی روان آب های حاصل از بارندگی های سال زراعی جاری به سفره های زیرزمینی کهگیلویه وبویراحمد تزریق شده است.

جنگلی ابراز داشت: کنترل سیلاب،ایجاد اشتغال موقت و دائم،نشاط تفرجگاه ها، مهیا شدن آبشخور برای گونه های حیات وحش،تقویت پوشش گیاهی و افزایش تولیدات کشاورزی و دامپروری،کاهش رسوبات و افزایش عمر مفید سدها از دیگر مزایای بارندگی های امسال در این استان بوده است.

ظرفیت های توسعه آبخیزداری

وی با اشاره به انجام طرح مطالعاتی پروژه های آبخیزداری در سطح یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار و مطالعات اجرایی به مساحت ۶۲۰ هزار هکتار تصریح کرد: کهگیلویه و بویراحمد ظرفیت اجرای طرح های آبخیزداری بیشتری را دارد.

وی بیان کرد: ۷۰ هزار متر مکعب سازه آبخیزداری برای اجرا در تابستان امسال پیش بینی شده که هم اکنون در حال انجام مراحل مقدماتی است. 

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد هدف از اجرای این طرح‌ها را ذخیره نزولات آسمانی، افزایش سطح آب سفره‌های زیرزمینی و کنترل فرسایش خاک عنوان کرد.

جنگلی ابراز داشت: دولت به منظور مقابله با خشکسالی و کنترل سیلاب ها در استان به مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز توجه ویژه ای دارد.

وی آبخیزداری را نبرد خاموش دولت با خشکسالی دانست و گفت: با کنترل روان آب‌ها سطح آب سفره‌های زیرزمینی تقویت می‌شود.

 میانگین بلند مدت سالیانه بارندگی در یاسوج،۷۹۱.۷،سی سخت ۶۷۵.۱،دوگنبدان ۴۲۰.۵،دهدشت ۴۸۵.۱،لیکک۳۸۶.۹ و امامزاده جعفر ۴۰۹ میلیمتر است.

میانگین بارندگی کهگیلویه و بویراحمد از ابتدای سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۹(اول مهر) تاکنون ۵۷۵میلیمتر گزارش شده است.