گسترش پهنه های خشکسالی؛ گرد و غبار مهمان ناخوانده تابستان های اصفهان است
معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان با بیان اینکه کانون‌های گردوغبار به دلیل استمرار خشکسالی و سیلاب‌های بهاره در این استان افزایش یافته، گفت: شهرستان‌های نائین، اردستان، ورزنه و فرودگاه اصفهان بیشترین مناطق درگیر گرد و خاک در فصل تابستان هستند.
نوید حاجی بابایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا علت افزایش روزهای غبارآلود کلانشهر اصفهان در فصل تابستان را افزایش سرعت وزش باد و فعال شدن کانون‌های گرد و غبار در مناطق کویری استان در نواحی شمال و شرق استان دانست و اظهار کرد: کاهش بارش کمتر از نرمال، افزایش دما و تبخیر در استان سبب تشدید شدت خشکسالی شده است و افزایش گسترش پهنه‌های خشکسالی در نواحی شمال و شرق اصفهان و مناطق همجوار با کویرهای در استان سمنان، قم و یزد را شاهد هستیم.
وی افزود: این شرایط در ماههای تابستان با توجه به وزش باد از سمت شمال شرق کشور سبب خیزش و انتقال گرد و خاک در شهرهای شمالی، شرق و مرکز استان اصفهان می‌شود.
روند افزایشی کانون‌های گرد و غبار در سال‌های اخیر
معاون توسعه و پیش بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان به وقوع گرد و غبار اخیر در این استان اشاره کرد و گفت: بر اساس تصاویر ماهواره‌ای و سابقه طوفان‌های گذشته، یکی از کانون‌های اصلی این پدیده کویر دق سرخ در شمال شهرستان اردستان بود به طوری که از عصر روز چهارشنبه ۱۱ تیر با وزش باد شدید فعال شد و گردوخاک حاصل از آن به مناطق شمال، شرق و مرکز به ویژه کلانشهر اصفهان منتقل شد و شاخص کیفیت هوا در وضعیت ناسالم قرار گرفت.
وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر تعداد کانون‌های گرد و غبار جدید در استان افزایش یافته است، گفت: استمرار شرایط خشکسالی و وقوع سیلاب‌های بهاره دو عامل اصلی آن محسوب می‌شود که سبب سست شدن خاک شده به طوری که با افزایش سرعت باد، خاک به راحتی از سطح زمین جدا شده و می‌تواند به مناطق اطراف منتشر شود.
معاون توسعه و پیش بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان با اشاره به اینکه ماههای خرداد، تیر و مرداد شرایط شکل گیری طوفان‌های گرد و خاک بر روی استان مهیا است، خاطرنشان کرد: این گرد و خاک از محل شکل گیری به شهرستان‌های نائین، اردستان، اصفهان و شرق اصفهان به راحتی منتقل می‌شود و با توجه به شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه شرایط آن در سال‌های آینده نیز وجود دارد.
نصب رادارهای ویژه گرد و غبار در بیابان‌های اصفهان ضروری است
حاجی بابایی افزود: بر اساس آمار موجود شهرستان‌های نائین، اردستان، ورزنه و فرودگاه اصفهان “شرق اصفهان” بیشترین مناطق درگیر پدیده باد و گرد و خاک و کاهش دید افقی و کیفیت هوا در فصل تابستان هستند؛ این موضوع به مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز اعلام شده است.
وی با بیان این نکته، نصب رادارهای ویژه گرد و خاک را در مناطق کویری استان امری ضروری دانست و گفت: در برخی از مناطق کویری، امکان تردد و سکونت انسان و نصب و راه اندازی ایستگاه‌های هواشناسی وجود ندارد، در حالی جهت بررسی و پایش و پیش بینی وقوع گرد و خاک در استان به اندازه‌گیری سمت و سرعت باد در مناطق کویری نیاز داریم که نصب رادارهای ویژه پایش گرد و خاک این امکان را فراهم خواهد کرد.
حاجی بابایی با بیان اینکه محدودیت‌هایی برای واردات رادار وجود دارد، افزود: این موضوع را نیز به مدیریت بحران استانداری اصفهان منعکس کردیم زیرا اگر بتوان یک رادار ویژه گرد و خاک باند x خریداری کرد هواشناسی استان اصفهان از نظر پایش و پیش بینی بسیار ارتقا خواهد یافت.
علت ناهماهنگی دستگاه‌ها برای مدیریت آلودگی هوا در زمستان
معاون توسعه و پیش بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا در فصل زمستان در زمینه پیش بینی و تصمیم‌گیری برای آلودگی هوای کلانشهر اصفهان شاهد ناهماهنگی بین دستگاه‌های متولی هستیم؟ اظهار کرد: مدیریت پایش و پیش آلودگی هوا در کلان شهر اصفهان کار بسیار مشکل بوده و به عوامل مختلفی بستگی دارد زیرا یک کار بین دستگاهی است و تنها به یک ارگان خاص مرتبط نیست؛ این موضوع سبب پیچیدگی کار شده است.
حاجی بابایی اظهار کرد: به عقیده من یکی از مشکلات موجود پیشنهاد تشکیل جلسات کارگروه اضطرار آلودگی هوا است که بر عهده هواشناسی نیست زیرا قانون تعیین کرده است که اداره کل حفاظت محیط زیست و به تازگی مرکز بهداشت استان پیشنهاد دهنده تشکیل جلسات برای اتخاذ تصمیمات باشد و هواشناسی تنها مدعو جلسات است.
افزایش دما فراتر از نرمال سبب تشدید تبخیر در منابع آبی استان شد
معاون توسعه و پیش بینی اداره کل هواشناسی اصفهان با اشاره به اینکه عمده بارش‌های سال آبی ۹۸-۹۹ استان در حوضه آبریز زاینده رود نبوده است، خاطرنشان کرد: وضعیت بارش‌ها به ویژه در حوضه زاینده رود در سال جاری بویژه در مناطق بالادست نسبت به سال گذشته و مقدار بلند مدت کمتر از نرمال است؛ همچنین افزایش دما فراتر از نرمال بین ۳-۴ درجه سانتی گراد را در خردادماه شاهد بودیم که سبب افزایش قابل توجه میزان تبخیر بر منابع آبی استان شد.
این مسئول هواشناسی استان با بیان اینکه تنها پدیده‌های اقلیمی النینو و لانینا تأثیر مستقیم بر بارش‌های منطقه اصفهان و حوضه آبریز زاینده رود ندارد، گفت: وضعیت بارندگی به عوامل و دور پیوندهای مختلفی بستگی دارد از این رو نمی‌توان گفت چون پدیده لالینا بر جو حاکم می‌شود بارندگی‌ها کم خواهد شد زیرا سال‌هایی را نیز تجربه کردیم که به رغم حاکم بودن پدیده لانینا بارش‌ها وضعیت مطلوبی داشته است.
وی افزود: بررسی خروجی مدل‌های اقلیمی، الگوهای جوی و عوامل دور پیوندی تأثیر گذارنشان می‌دهد بارش‌های پاییز ۹۹ با تأخیر و کمتر از نرمال خواهد بود؛ با توجه ذخایر موجود در منابع آب و پیش بینی بارش‌های ماههای آینده شرایط تشدید خشکسالی از نوع هیدرولوژیک را خواهیم داشت.
حاجی بابایی اضافه کرد: این موضوع به دستگاه‌های متولی اعلام و تاکید شده است که همه برنامه‌های استان در زمینه شرب، کشاورزی و صنعت براساس خشکسالی تنظیم شود.
