چشم سبلان به سخاوت آسمان
به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، این روزها تماشاگران و مردمان ساکن در دامنه‌های سبلان، هر صبحگاه با انتظار بارش برف بر بلندی‌های کوهستان سبلان و شادمانی مشاهده زیبایی سفیدرنگ زمستان از خواب بیدار می‌شوند اما آسمان همچنان دانه‌های نویدبخش برف را از این خطه دریغ کرده است.
سبلان ۴۸۱۱ متری به عنوان سپیدپوش خفته در مغرب شهر اردبیل، این روزها آنقدر به سیه‌روزی افتاده که اندک برف باریده بر قله آن در چند ماه اخیر، تنها توانسته، بخش‌های سایه‌گیر دره‌ها را پر کند و از نظرگاه شهر اردبیل، سیاهی سنگ و کوه، دل هر بیننده‌ای را در آغازین روزهای زمستان به درد می‌آورد.
بارش برف در کوه سبلان به حدی کاهش یافته که این روزها، کوهنوردان نیز بدون تجهیزات زمستانی ویژه، از مسیرهای متعدد به قله این کوه صعود کرده و بر روی دریاچه یخ بسته واقع در قله آن عکس یادگاری می‌گیرند.
آه و حسرت مشاهده برف در ۱۱۰ روزه سال آبی جاری بر دل مردم ساکن در دامنه کوه سبلان و نیز بر دل نعمت‌بخش این کوهستان پرصلابت ماند و همه، چشم انتظار بارش نعمت الهی ماندند و جمع کثیری دست دعا به درگاه احدیت بلند کردند ولی خست آسمان همچنان ادامه دارد.
کوه سبلان، نماد صلابت و زیبایی محسوب می‌شود و سپیدی برف نشسته بر قله و دامنه‌های آن، سرچشمه منابع آبی و تامین کننده نیاز مردم چندین شهرستان از جمله اردبیل، مشگین‌شهر، نیر، سرعین، سراب و هریس است ولی در پی کاهش بارش برف، اهالی این شهرستان‌ها نگران تامین آب در ماه‌های پیش رو هستند.
کاهش نزولات جوی در پاییز امسال به همراه وزش مداوم باد گرم موسوم به گرمیج در سه ماه گذشته، موجب شده که اندک بارش اتفاق افتاده در منطقه نیز تبخیر شود به طوری که هم‌اکنون ورودی آب سدهای دامنه سبلان از جمله سد یامچی، سد احمدبیگلو، سد سبلان و چند سد معیشتی کوچک به شدت کم شده و برداشت آب از نقطه تعادل گذشته و مصرف آب سدها از ورودی آن پیشی گرفته است.
کاهش ۳۳ درصد بارش استان اردبیل در فصل پاییز
مدیرکل هواشناسی استان اردبیل با ابراز نگرانی از پیامدهای تغییر اقلیم، از کاهش ۳۳ درصدی بارش‌های فصل پاییز این استان در مقایسه با دوره بلندمدت خبر داد.
مجید کوهی اظهار کرد: از اول پاییز تاکنون متوسط بارش استان اردبیل نسبت به بلندمدت ۳۳ درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲ درصد کاهش کاهش داشته است.
وی متوسط بارش استان اردبیل از اول سال آبی تاکنون را ۶۲ میلی‌متر اعلام کرد و گفت: بارندگی‌های فصل پاییز استان کمتر از نرمال بود به طوری که بیشترین میزان کاهش در مقایسه با دوره بلندمدت مربوط به شهرستان نمین با ۵۴ درصد کاهش، شهرستان کوثر با ۴۷ درصد کاهش و شهرستان اردبیل با ۴۲ درصد کاهش ثبت شده است
مدیرکل هواشناسی استان اردبیل در خصوص پیش بینی بارش‌های فصل زمستان این استان هم افزود: بررسی مدل‌های هواشناسی نشان دهنده بارش‌های کمتر از نرمال در فصل زمستان است ضمن این که در این فصل میانگین دمای هوای استان نیز یک درجه افزایش را نشان می‌دهد.
کوهی در خصوص وضعیت بارندگی‌های استان اردبیل طی روزهای پیش رو هم اظهار کرد: تا چهارشنبه این هفته در نوار شرقی استان و مناطق کوهستانی شاهد بارش‌های خفیف خواهیم بود و بعد از آن تا چهارشنبه هفته آینده، پدیده جوی خاصی در استان پیش‌بینی نشده است.
پیش بینی چالش تامین آب آشامیدنی استان اردبیل در ماه‌های پیش رو
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل از کاهش ۱۵ درصدی بارش‌ها در حوضه‌های آبریز واقع در استان اردبیل طی سال جاری آبی خبر داد و گفت: در حوضه ارس در شمال و مرکز استان، بارندگی‌ها ۱۳ درصد و در حوضه قزل‌اوزن بیش از ۲۷ درصد در مقایسه با سال آبی گذشته کاهش بارندگی ثبت شده است.
حمید فضائلی افزود: با وجود کاهش بارش‌ها، حجم آب سدهای استان نسبت به سال گذشته روند افزایش داشته به طوری که حجم مخزن سد یامچی اردبیل سه میلیون مترمکعب و سد سبلان چهار میلیون مترمکعب افزایش یافته که این افزایش ناچیز نیز ناشی از مدیریت مصرف بوده است.
بیان کرد: با توجه به پیش‌بینی وضعیت بارش‌های کمتر از نرمال در فصل زمستان و بهار سال آینده، آورد رودخانه‌های منتهی به مخازن سدهای استان نیز کاهش خواهد یافت و لازم است شهروندان در مصرف آب صرفه‌جویی کنند.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل با بیان اینکه ۷۰ درصد آب شرب اردبیل از آب‌های سطحی و مخازن سدها و ۳۰ درصد بقیه نیز از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود، اظهار کرد: امسال تلاش بر این بوده که از آب‌های زیرزمینی بیشتر استفاده شود تا در ماه‌های پیش رو و در پیک مصرف سال، استان اردبیل در تامین آب شرب با مشکل مواجه نشود.
وی میزان مصرف ماهانه آب آشامیدنی در استان اردبیل را ۱۰ میلیون مترمکعب اعلام کرد و افزود: نیمی از این آب در مرکز استان و از محل سد یامچی و آب جاری از کوهستان سبلان تامین و مصرف می‌شود و با توجه به کاهش بارندگی در سال جاری، استان اردبیل به خصوص شهر اردبیل با چالش آب مواجه خواهد شد.
تنها ۲۸ درصد حجم ذخایر سدهای استان اردبیل پر شده است
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای اردبیل همچنین گفت: جریان آب در رودخانه‌های ۲ حوزه آبریز ارس و سفیدرود بزرگ در محدوده استان اردبیل به طور میانگین نسبت به میانگین درازمدت ۶۰ درصد کاهش یافته است.
حمید فضایلی اظهار کرد: به تبع کاهش جریان آب در رودخانه‌ها، ذخایر برخی از سدهای استان نیز با کاهش مواجه شده و هم اکنون از حجم ۵۸۲ میلیون متر مکعبی سدهای استان، ۱۶۰ میلیون متر مکعب آب در پشت سدها ذخیره شده که معادل ۲۸ درصد حجم ذخایر این سدهاست.
وی با بیان اینکه در سد یامچی به عنوان تامین کننده آب آشامیدنی مرکز استان اردبیل ۲۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده است، افزود: با مدیریت مصرف آب این سد، باید حجم مفید ذخیره آب را افزایش دهیم.
فضایلی همچنین با اشاره به کاهش بارش‌ها در استان و لزوم مدیریت مصرف آب در استان بیان کرد: وضعیت بارش‌ها نشانگر سالی کم بارش و خشکسالی است و شهروندان باید در مصرف آب صرفه جویی کنند تا در آینده با مشکل کم آبی مواجه نشویم.
وی اصلاح الگوی مصرف در بخش کشاورزی و خانگی و تغییر الگوی کشت در بخش کشاورزی را ضروری دانست و گفت: جایگزینی محصولات کم آب‌بر به جای کشت محصولات پرآب بر و استفاده از تجهیزات نوین آبیاری در مزارع باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.
اردبیل نیازمند تامین آب از منابع جدید است
بیشترین حجم آب آشامیدنی شهر اردبیل از سد یامچی تامین می شود که حجم مخزن آن وابسته به آب جاری سرازیر شده از دامنه سبلان است به طوری که ماهانه بالغ بر چهار میلیون متر مکعب از آب مورد نیاز شهر اردبیل از سد یامچی تامین می شود و اگر همین روند خشکسالی ادامه یابد، با احتساب حجم مرده سد، در ماه‌های آینده اردبیل با بحران تامین آب مواجه خواهد شد.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل با بیان اینکه این استان برای دستیابی به آب مطمئن و پایدار نیازمند تامین آب از منابع جدید است، افزود: با برنامه‌ریزی انجام شده و صرفه‌جویی شهروندان، امیدواریم شرایط بحرانی را پشت سر بگذاریم.
فضایلی بیان کرد: نیاز آب آشامیدنی شهر اردبیل ۲ هزار لیتر بر ثانیه است که در حال حاضر هزار و ۷۰۰ لیتر بر ثانیه آن از طریق سد یامچی و مابقی از طریق چاه‌های آب موجود تامین می‌شود که با پیش‌بینی‌های انجام شده، مقدار آب سد یامچی کفاف ماه‌های گرم سال را نخواهد داد.
