هشدار خشکسالی در کهگیلویه و بویراحمد؛ بارندگی‌ها پایین‌تر از حد طبیعی
به گزارش ایرنا کهگیلویه و بویراحمد، استانی که زمانی به سرزمین آب و رود مشهور بود، امروزه با چالش جدی کمبود بارندگی و خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند. کاهش چشمگیر میزان بارش در سال‌های اخیر، زنگ خطر را برای این استان به صدا درآورده و تهدید جدی برای کشاورزی، محیط زیست و اقتصاد منطقه محسوب می‌شود.
رئیس مرکز پیش بینی اداره کل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد با ابراز نگرانی از کاهش بارندگی‌ها در استان، اعلام کرد: “پیش‌بینی‌های کارشناسان سازمان هواشناسی چشم انداز امیدبخشی از بارندگی‌های امسال کهگیلویه و بویراحمد در روزهای باقی مانده پاییز و فصل زمستان نشان نمی‌دهد.” ولی بهره‌مند در گفت‌وگو با ایرنا افزود: “بارندگی‌های امسال استان در روزهای باقی مانده پاییز و زمستان پایین‌تر از وضعیت طبیعی است.” وی با اشاره به آمارهای دقیق، کاهش قابل توجه بارندگی‌ها نسبت به سال‌های گذشته و میانگین بلندمدت را تأیید کرد.
کاهش چشمگیر بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد زنگ خطر کم‌آبی و خشکسالی را به صدا درآورده است. این استان که به واسطه طبیعت کوهستانی و منابع آبی فراوان شناخته می‌شد، اکنون با چالش جدی کمبود آب مواجه است. این وضعیت می‌تواند تبعات گسترده‌ای از جمله کاهش تولیدات کشاورزی، خشک شدن چشمه‌ها و قنوات، افت سطح آب‌های زیرزمینی و در نهایت تهدید معیشت مردم را به دنبال داشته باشد.
دلایل مختلفی برای کاهش بارندگی در این استان ذکر می‌شود. تغییر اقلیم جهانی، کاهش پوشش گیاهی، افزایش دمای هوا و فعالیت‌های انسانی از جمله عواملی هستند که بر کاهش بارندگی تأثیرگذارند. همچنین، برخی کارشناسان معتقدند که تغییر الگوهای بارشی و کاهش رطوبت در جو نیز در این پدیده نقش دارند.
در سال‌های اخیر، کهگیلویه و بویراحمد مانند بسیاری از مناطق دیگر کشور با نوسانات شدید بارندگی مواجه بوده است. دوره‌های خشکسالی متناوب و سیلاب‌های ناگهانی نشان از تغییرات شدید آب و هوایی در این منطقه دارد. این نوسانات، تأثیرات مخربی بر کشاورزی، دامداری و محیط زیست استان گذاشته است.
در ادامه، بهره‌مند با ارائه آمارهای دقیق‌تر، به تفکیک شهرستان‌ها، میزان بارندگی را در مقایسه با سال گذشته و میانگین بلندمدت اعلام کرد. وی گفت: “میانگین بارش باران سال زراعی امسال در این استان نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۳ میلی‌متر افزایش یافته است، اما این افزایش نسبت به میانگین بلندمدت حدود ۱۳ میلی‌متر کاهش یافته است.”
اگرچه آمارها افزایش اندکی را در مقایسه با سال گذشته نشان می‌دهند، اما این افزایش نمی‌تواند نگرانی‌ها در خصوص کاهش بارندگی را برطرف کند. زیرا مقایسه با میانگین بلندمدت نشان می‌دهد که همچنان با کاهش قابل توجهی مواجه هستیم. این موضوع اهمیت اتخاذ تدابیر جدی برای مدیریت منابع آب و سازگاری با شرایط جدید اقلیمی را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
کارشناسان بر این باورند که برای مقابله با این چالش، نیازمند برنامه‌ریزی جامع و بلندمدت هستیم. اجرای طرح‌های آبخیزداری، توسعه سیستم‌های آبیاری مدرن، مدیریت مصرف آب در بخش‌های مختلف و افزایش آگاهی عمومی از جمله اقداماتی است که می‌تواند در این زمینه موثر باشد. همچنین، همکاری بین‌بخشی و مشارکت مردم در اجرای این طرح‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد. این استان با ۷۲۶ هزار نفر جمعیت یک درصد مساحت کشور را در اختیار دارد.
موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی کهگیلویه و بویراحمد، این استان را مستعد خشکسالی و سیلاب می‌کند. از طرفی، وابستگی اقتصاد استان به بخش کشاورزی و دامداری، حساسیت آن را نسبت به تغییرات اقلیمی افزایش می‌دهد. بنابراین، مدیریت پایدار منابع آب در این استان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
در سال‌های اخیر، دولت و سازمان‌های مختلف تلاش‌هایی را برای مدیریت بحران آب در این استان انجام داده‌اند. اما این تلاش‌ها تاکنون نتوانسته است به طور کامل مشکلات را حل کند. برای دستیابی به یک راهکار پایدار، نیاز به یک رویکرد جامع و مبتنی بر دانش است که در آن همه ذینفعان از جمله دولت، بخش خصوصی و مردم مشارکت فعال داشته باشند.
در گذشته، کهگیلویه و بویراحمد به عنوان یکی از قطب‌های تولید محصولات کشاورزی در کشور شناخته می‌شد. اما در سال‌های اخیر، به دلیل خشکسالی‌های متعدد، تولید محصولات کشاورزی در این استان کاهش چشمگیری یافته است. این امر، علاوه بر تأثیر بر اقتصاد استان، بر امنیت غذایی کشور نیز تأثیرگذار بوده است.
کارشناسان معتقدند که برای مقابله با بحران کمبود آب در کهگیلویه و بویراحمد باید تدابیر و طرح‌های جامع و بلندمدتی در پیش گرفته شود. به نظر آن‌ها، توسعه سیستم‌های آبیاری نوین همچون آبیاری قطره‌ای و بارانی می‌تواند در بخش کشاورزی موثر باشد و با کاهش هدررفت آب، بهره‌وری را افزایش دهد. کارشناسان تأکید می‌کنند که اجرای طرح‌های آبخیزداری برای جمع‌آوری و ذخیره آب باران و جلوگیری از سیلاب‌های مخرب، نقش مهمی در حفظ منابع آب زیرزمینی و کاهش فرسایش خاک ایفا می‌کند.
به گفته کارشناسان، مدیریت مصرف آب در بخش‌های مختلف، به‌ویژه در حوزه‌های کشاورزی، خانگی و صنعتی، گامی کلیدی برای کاهش بحران آب است و این امر نیازمند اعمال قوانین مناسب و افزایش آگاهی مردم نسبت به مصرف بهینه است. کارشناسان بر این باورند که افزایش آگاهی عمومی و آموزش مردم در زمینه بحران آب و مصرف بهینه از طریق رسانه‌ها و نهادهای محلی می‌تواند مشارکت مؤثری در مقابله با این بحران داشته باشد.
همچنین، کارشناسان به اهمیت بازسازی و حفاظت از پوشش گیاهی استان اشاره کرده و معتقدند که با احیای جنگل‌ها و مراتع، علاوه بر تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش، می‌توان رطوبت خاک و منابع آب زیرزمینی را نیز تقویت کرد. به عقیده کارشناسان، بحران آب در کهگیلویه و بویراحمد نیازمند همکاری سازمان‌های مختلف و مشارکت بین‌بخشی است؛ از این رو، هماهنگی میان سازمان‌های دولتی، بخش خصوصی و نهادهای مردمی می‌تواند در اجرای طرح‌های مختلف بهبود منابع آب و حفاظت محیط‌زیست مؤثر باشد.
کارشناسان همچنین تأکید دارند که بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، از جمله داده‌های ماهواره‌ای و ابزارهای پیشرفته برای پیش‌بینی بارندگی و پایش منابع آب، می‌تواند به بهبود برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب در این استان کمک کند.
سخن آخر آنکه کاهش بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد یک چالش جدی و پیچیده است که نیازمند توجه ویژه مسئولان و همکاری همه جانبه مردم است. برای مقابله با این چالش، باید اقدامات کوتاه‌مدت و بلندمدت را به صورت همزمان دنبال کرد. با اتخاذ تدابیر مناسب و برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان از بروز بحران‌های شدیدتر در آینده جلوگیری کرد و توسعه پایدار استان را تضمین نمود.
