سایه سنگین خشکسالی بر کشاورزی چهارمحال و بختیاری
به گزارش ایرنا، هنوز کشاورزی اجتماعی که نسل به نسل به فرزندان به ارث می‌رسد در اقتصاد چهارمحال و بختیاری جایگاه مهمی دارد چه اینکه یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی و یک‌پنجم اشتغال چهارمحال و بختیاری به بخش کشاورزی وابسته است.
توسعه و رونق بخش کشاورزی و تامین امنیت غذایی از مهمترین راهبردهایی است که در چهارمحال و بختیاری مورد توجه قرار گرفته است و هر چند ممکن است کارهای برزمین مانده‌ای در این بخش وجود داشته باشد اما گام‌های مثبتی نیز در این بخش برداشته شده است.
اجرای ۲۶ طرح آبی کوچک و بزرگ، توسعه زیرساخت‌های گلخانه‌ای، رشد میزان تولیدات کشاورزی و ارزش ریالی آن‌ها، اجرای طرح‌های افزایش ظرفیت جذب مواد در صنایع تبدیلی و غذایی، چند برابر شدن میزان پرداخت تسهیلات، افزایش میزان مبارزه با آفت‌ها و تقویت ماشین‌آلات بخش مکانیزاسیون کشاورزی تنها بخشی از گام‌های مهم برداشته شده در بخش کشاورزی چهارمحال و بختیاری است.
باید جلو خشکسالی داوم بیاوریم
برخی از کشاورزان و تولیدکنندگان بخش کشاورزی می‌گویند باید با تغییر الگوی کشت ، افزایش بهره‌وری ، استفاده از فناوری های نوین این بخش، بازاریابی مناسبت و صادرات محور در برابر خشکسالی ها بخش کشاورزی داوم بیاورد.
خشکسالی اقلیمی و کشاورزی یک دهه اخیر باعث خشک‌شدن برخی از چشمه‌ها و قنوات شد، به گونه‌ای که در ۹ اسفندماه سال ۹۵ به صورت رسمی از خشک شدن ۶۰ درصد قنات‌ها در این استان خبر داده شد.
با توجه به خشکسالی‌های پیاپی و ممنوعه شدن دشت‌های استان حداقل باید ۸۰ درصد کشت و کارهای این استان به خصوص در دشت‌های شهرکرد و سفید دشت به سیستم‌های نوین آبیاری مجهز شود.
پایاب شکیبایی در برابر خشکسالی
رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری می‌گوید: طی یک سال گذشته بیش از ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال برای طرح شبکه آبیاری تحت فشار اراضی پایاب سد بیدکان هزینه شده است.
حسین برزگر افزود: مجموع طرح تامین و انتقال آب سد بیدکان ۵۵ کیلومتر است که تاکنون ۲۷ کیلومتر آن اجرا شده است.
وی ادامه داد: این شبکه آبیاری نمونه است به دلیل اینکه از طرح‌های بزرگ آبی که بدون انرژی در کشور اجرا شده است به شمار می‌رود چرا که این طرح به دلیل اختلاف ارتفاع سد با اراضی بدون مصرف انرژی و استهلاک و هزینه سالانه، اجرا شده است.
رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به بارش بیش از ۴۰۰ میلیمتر باران در منطقه تصریح کرد: به سبب بارش، آورد آب این منطقه ۱۳۰ میلیون مترمکعب است و تنها ۶ تا هفت میلیون مترمکعب آن به مصرف بخش کشاورزی می‌رسد و حدود ۱۳۰ میلیون مترمکعب آن از منطقه خارج می‌شد.
برزگر با اشاره به اینکه طراحی سد بیدکان یک طراحی هوشمندانه است اظهار داشت: بخش لاران به فاصله ۱۳ کیلومتر از مرکز استان در بالاترین نرخ بیکاری و از مناطق محروم استان به شمار می‌رود و اکنون سد بیدکان و انتقال آب به اراضی منطقه می‌تواند در رونق تولید و کشاورزی منطقه موثر واقع شود.
وی یادآور شد: سد خاکی بیدکان در سال ۱۳۸۷ با ارتفاع ۴۰ متر و عرض تاج ۴۰۰ متر و آب تنظیمی ۱۴.۵ (چهارده و نیم) میلیون مترمکعب برای انتقال آب به ۲ هزار و ۷۰۰ هکتار از اراضی بخش لارن که شامل ۲ شهر و هشت روستا است، طراحی و اجرا شد و تاکنون یک‌هزار هکتار از این اراضی به بهره برداری رسیده است.
رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: بعد از بهره‌برداری از سد در سال ۱۳۸۷، عملیات اجرای پایاب اراضی منطقه بین ۱۵ تا ۱۶ سال به طول انجامید چرا که در طول این سال‌ها به سبب نبود اعتبار کافی طرح نیمه‌تمام رها شده بود.
برزگر با اشاره به همکاری سازمان جهادکشاورزی و قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) در اجرای طرح انتقال آب سد خاکی بیدکان تصریح کرد: در قالب قراردادی با قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) از محل فروش اموال و اعتبارات سفر رییس جمهور تا امروز یک هزار میلیارد ریال از جهاد کشاورزی به عنوان اعتبارات دولتی و بیش از یک‌هزار میلیارد ریال نیز از محل اعتبارات مردمی برای اجرای شبکه‌های آبیاری با بخش خصوصی توافق شد و طی یک سال گذشته بیش از ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال برای اراضی پایاب هزینه شده است.
وی با اشاره به اینکه تاکنون فاز نخست این طرح تکمیل شده است تصریح کرد: این فاز شامل ۶ کیلومتر خط اصلی و سه کیلومتر خط فرعی است و فاز دوم طرح نیز حدود ۱۵ کیلومتر است که تاکنون ۶۵ درصد از خط اصلی و ۴۵ درصد از خط فرعی آن اجرا شده است.
رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: برای فاز سوم نیز که انتقال آب تا ایستگاه وانان است لوله‌ها خریداری شده و تلاش می شود تا این فاز نیز تا فروردین و اردیبهشت سال آینده به بهره برداری برسد.
رشد گلخانه در شرق بی‌آب
در یک بازه زمانی که خشکسالی هنوز سیطره خود را برای چهارمحال و بختیاری ایجاد نکرده بود و منابع آب زیرزمینی ضعیف نشده بود بیش از یک میلیارد مترمکعب آب خروجی از استان وجود داشت و اما امروز دشت‌های استان با ۶۵۰ میلیون مترمکعب تراز منفی روبرو هستند.
به گفته رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری براساس آمارهای موجود از ۱۱ دشت این استان چهار دشت ممنوعه بحرانی و مابقی نیز ممنوعه است.
برزگر یادآور شد: به همین دلیل مهمترین رویکرد سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری حرکت به سمت کشاورزی متراکم و عمودی به خصوص در نیمه شرقی استان است.
با توجه به محدودیت منابع آبی چهارمحال و بختیاری هدف‌گذاری انجام شده در سازمان جهادکشاورزی توسعه کشت‌های متراکم و عمودی و مجتمع‌های دامپروری در نیمه شرقی و توسعه باغات و کشاورزی در زمین‌های شیب‌دار در نیمه غربی این استان از جمله سیاست‌های این سازمان است.
به گفته رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری، استانی که در یک بازه زمانی از هیچ ساختار ایجاد گلخانه از جمله شرکت‌های مشاور خدمات نظام مهندسی، تجهیزات سازه‌ای گلخانه‌ای و سورت و بسته‌بندی برخوردار نبود امروز تمام این زیرساخت‌ها فراهم شده و رفته رفته این استان در صنعت گلخانه‌داری در مسیر توسعه قرار گرفته است.
برزگر ادامه داد: امروز ۳۹ مرکز خدمات نظام مهندسی غیر دولتی، ۵۰ شرکت رتبه‌دار نظام مهندسی، انجمن پیمانکاران و شرکت فراگیر گلخانه داران در استان فعال است.
تولید سازه‌های گلخانه‌ای در چهارمحال و بختیاری
سازه‌های گلخانه‌ای از جمله پیش نیازهای مهم گلخانه است که این زیرساخت در چهارمحال و بختیاری وجود نداشت که با حمایت‌های انجام شده نخستین مجموعه احداث سازه‌های گلخانه‌ای استان در شهرستان بروجن تاسیس شد.
برزگر ادامه داد: در زمان حاضر سازه‌های جانبی مورد نیاز گلخانه‌ها در چهارمحال و بختیاری تولید می‌شد که انتظار می‌رود با راه‌اندازی کارگاه جدید تمام تجهیزات مورد نیاز گلخانه در نخستین کارخانه تولید قطعات و سازه‌های گلخانه‌ای استان تولید شود.
با راه اندازی دومین زیرساخت مورد نیاز گلخانه‌ها شرایط برای تاسیس گلخانه در چهارمحال و بختیاری فراهم شد به نحوی که امروز شمار گلخانه‌های این استان از ۲۹ به ۱۱۰ هکتار افزایش یافته است.
به گفته برزگر، در زمان حاضر ۸۰۰ هکتار جواز تاسیس گلخانه در چهارمحال و بختیاری صادر و ۶۰ تا ۷۰ هکتار گلخانه نیز با پیشرفت فیزیکی مختلف در دست اجرا است.
وی ادامه داد: افزون براین ۱۳ شهرک گلخانه و ۱۷ مجتمع گلخانه بخش خصوصی نیز در چهارمحال و بختیاری راه‌اندازی شده است.
صدور سه مجوز بسته‌بندی محصولات گلخانه‌ای
یکی از زیرساخت‌های مهم در بخش گلخانه‌ها در شرایطی که تولیدات گلخانه‌ای چهارمحال و بختیاری در بخش سبزی و صیفی‌جات از ۲ هزار و ۵۰۰ تن طی سه سال گذشته به ۱۵ هزار تن و گل‌های شاخه بریده نیز از۱۰ به حدود ۲۰ میلیون شاخه افزایش یافته؛ بسته‌بندی و سورت است.
رییس سازمان جهادکشاورزی می‌گوید: تا پیش از فراهم شدن زیرساخت بسته بندی و سورت محصولات گلخانه‌ای این محصولات در شهرهای تیران و دهاقان برای صادرات بسته‌بندی می‌شد در حالی‌که با فعالیت نخستین واحد بسته‌بندی این محصولات در دیماه سال گذشته بخشی از مشکلات گلخانه‌داران استان در این بخش حل شد.
برزگر ادامه داد: دومین واحد سورتینگ محصولات گلخانه‌ای چهارمحال وب ختیاری در قطب صنعتی بروجن تا یک ماه آینده فعال می‌شود.
وی یادآور شد:همچنین مجوز احداث سومین واحد سورت و بسته‌بندی محصولات گلخانه‌ای چهارمحال و بختیاری در شهرستان خانمیرزا صادر شده و با توجه به خرید زمین در مرحله انعقاد قرارداد برای دریافت تسهیلات بانکی قرار دارد.
کارگر گلخانه نداریم
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری می‌گوید: نبود کارگر برای کار در گلخانه از مهمترین مشکلات گلخانه‌داران استان است.
سیروس بیک‌بکان افزود: در همین ارتباط تلاش می‌شود آموزش‌های لازم در خصوص تربیت نیروی متخصص در هنرستان‌ها و مراکز آموزشی ارائه شود.
تغییر الگوی کشت در گلخانه‌ها
وی در خصوص برنامه سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری برای تنوع و تغییر الگوی کشت محصولات گلخانه‌ای و پیشگیری از صادرات آب مجازی گفت: با توجه به صادرات و ارزآوری محصول فلفل دلمه‌ای برای تامین اقساط وام گلخانه‌داران بیشتر تمایل به سمت کشت این محصول است.
بیک‌بکان اضافه کرد: تلاش می‌شود کشت گلخانه‌ای استان به سمت محصولات مورد نیاز مردم از جمله خیار، گوجه فرنگی، بادمجان و سایر محصولات صیفی دیگر هدایت شود.
وی یادآور شد: هدایت کشت محصولات کشاورزی از فضای باز به سمت فضای متراکم از برنامه‌های سازمان جهاد کشاورزی است.
بیک‌بکان همچنین برضرورت تبدیل استاندارد تشویقی به اجباری و تولید محصولات سلامت‌محور تاکید کرد.
وی ارتقای امنیت غذایی، بهره‌وری منابع پایه و سلامت محصولات تولیدی را از جمله هدف‌های تعیین شده در برنامه هفتم توسعه عنوان کرد.
برداشت ۲۰۰ تن فلفل دلمه از یک گلخانه
غلامرضا فاضل مجری طرح گلخانه‌ای در چهارمحال و بختیاری می‌گوید: طرح اولیه این گلخانه ۳۰ هکتار بوده که هم‌اکنون چهار هکتار آن آماده بهره‌برداری است.
وی ادامه داد: یک‌هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای این گلخانه تاکنون هزینه شده و اشتغال ۴۰ نفر را در استان ایجاد کرده است.
فاضل اضافه کرد: با اجرای کامل این طرح گلخانه زمینه اشتغال ۳۰۰ نفر را در استان فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: صادرات فلفل دلمه به روسیه، امارات، قطر و ترکیه انجام می‌شود.
این گلخانه دار گازرسانی به این واحد گلخانه را از مشکلات خود عنوان کرد که با همت شرکت گاز امروز این مشکل برطرف شده است.
وی یادآور شد: انتظار می‌رود در مدت یک ماه آینده ۲۰۰ تن فلفل دلمه از این واحد گلخانه به خارج از کشور صادر شود.
افتتاح هجدهمین گلخانه شهرستان کیار
هجدهمین گلخانه سبزی و صیفی شهرستان کیار در روستای گشنیزجان در مساحت پنج هزار متر زیربنا با حضور خبرنگاران مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
سید شجاع زیلابی فرماندار کیار گفت: این گلخانه با اشتغالزایی پنج نفر به صورت مستقیم و ۱۰ نفر غیر مستقیم و با ۹۵۰ میلیارد ریال اعتبار به بهره برداری رسید.
به گزارش ایرنا،۲۵۰ هزار هکتار برابر ۱۵ درصد زمین‌های چهارمحال و بختیاری زیرکشت محصولات مختلف است.
