ناپایداری کشاورزی با برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی/ فرونشست در ۳۶۰ دشت کشور
عیسی بزرگ‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، در خصوص وضعیت سفره‌های زیرزمینی و اثر منفی زدیادی برداشت‌ها، افزود: بیش از ۵۰ درصد مصارف آب از سفره‌های زیر زمینی است.
وی ادامه داد: در سال‌های متمادی در بخش زیادی از کشور پهناور ایران برای تأمین آب موردنیاز بخش کشاورزی به قنات‌ها و چاه‌ها پناه برده‌ایم که در واقع منابع آب زیر زمینی را تخلیه می‌کنند.
سخنگوی طرح‌های ملی آب خاطرنشان کرد: در دهه‌های گذشته بی‌محابا از این منابع برداشت شده و سطح آب‌های زیرزمینی همچنان روبه کاهش است و در خیلی از آب خوان‌ها، حدود ۳۶۰ آبخوان آثار فرونشست دیده می‌شود.
آبخوان‌ها به دشت‌های ممنوعه و بحرانی تبدیل می‌شوند
بزرگ‌زاده گفت: از ۶۰۹ دشت بیش از ۴۲۰ دشت ممنوعه و ممنوعه بحرانی است و حدود ۳۶۰ دشت هم دچار فرونشست است.
وی ادامه داد: جمعی از کارشناسان آب کشور نگران این موضوع شده‌اند که بالاخره این روش برداشت آب سبب خواهد شد به طور مداوم آبخوان‌های آزاد را ازدست‌داده و این آبخوان‌ها تبدیل به دشت‌های ممنوعه و ممنوعه بحرانی با آثار فرونشست شوند.
سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه این امر تا کجا می‌تواند ادامه داشته باشد، گفت: در استان فارس مکان‌هایی وجود دارد که عمق چاه‌ها به ۴۵۰ متر رسیده است. پرسش این است که این روند تا کجا می‌خواهد ادامه یابد تا به آب برسد و باصرفه هزینه و انرژی فراوان بتوان آب استخراج کرده و پای کشت پیاز و خربزه و هندوانه و لیموترش و صیفی‌جات ریخت.
بزرگ‌زاده افزود: تا کجا قرار است سطح آب زیرزمینی در دشت رفسنجان همچنان به پایین رفته و آب استخراجی صرف پسته‌کاری شود؟
وی تاکید کرد: تا کجا می‌تواند این روند پایین‌رفتن آب و مچاله شدن زمین و ترک‌هایی که می‌تواند در خیابان‌ها و ساختمان‌ها ناشی از فرونشست ایجاد می‌شوند و یک تهدید جدی برای ساکنان هستند ادامه یابد و تا کجا می‌تواند شغل کشاورزی را تهدید نکند؟
با روند فعلی، آبی برای کشاورز باقی نمی‌ماند
سخنگوی صنعت آب خاطرنشان کرد: اگر این آب کم و کمتر شود که در دشت‌های فراوانی مثل اصفهان و خراسان و جاهای دیگر کم شده، کشاورز چند سال دیگر همین آب را نخواهد داشت و اولین آسیب بیننده از اضافه برداشت بخش کشاورزی، خود کشاورز است.
بزرگ‌زاده افزود: این فربگی و فراوانی مصرف آب کشاورزی خود تهدید پایداری شغل کشاورزی و کشاورزی در آینده نزدیک است، بالاخره اگر سفره‌ای خشک شود آبی برای کشاورز نیست و وقتی آبی برای کشاورز و کشاورزی نباشد امنیت غذایی نخواهیم داشت.
وی ادامه داد: در این شرایط که امنیت غذایی نداریم، امنیت آبی هم نداریم، امنیت زیست‌بوم هم نخواهیم داشت.
سخنگوی طرح‌های ملی آب گفت: همه اینها یک عده کارشناس معقول را به این نتیجه رساند که چرا اجازه دهیم طبیعت و آبخوان و دشت با جمع‌شدگی و کاهش آب‌دهی و ایجاد شکاف در خانه‌ها و خیابان‌ها ما را تنبیه کنند.
تولید ۱.۳۹ کیلوگرم محصولات با مصرف مترمکعب آب
بزرگ‌زاده ادامه داد: بر این اساس کارشناسان مذکور به این نتیجه رسیدند یک سناریویی برای بهره‌وری ارائه دهند که ضمن اینکه کشاورزی پایدار داشته باشیم و ضمن اینکه امنیت غذایی داشته باشیم، امنیت آبی و امنیت زیست‌بوم نیز داشته باشیم.
وی بیان کرد: این کارشناسان ضمن بررسی به این نتیجه رسیدند که در مقیاس‌های منطقه‌ای و جهانی بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی از هر مترمکعب آب در بخش کشاورزی کشورمان بسیار، بسیار پایین‌تر است.
سخنگوی صنعت آب گفت: ما از مصرف هر مترمکعب آب، ۱.۳۹ کیلوگرم تولید محصولات خشک داریم که در سند امنیت غذایی هم وجود دارد و کارشناسان مذکور اذعان کردند که به‌راحتی می‌توان این را به ۲.۶ کیلوگرم به‌ازای هر مترمکعب آب ارتقا داد.
