حکم اخلاقی، فقهی و عرفی امدادرسانی چیست؟
به گزارش خبرآنلاین، چه اقداماتی فرد حادثه‌دیده دریافت کند تا بتواند زودتر به زندگی عادی برگردد؟ سیدمحمدرضا امیری‌طهرانی، رئیس شورای علمی همایش اخلاق امدادگری، می‌گوید: «مسئله امداد ابعاد مختلفی دارد، آنچه در حوادثی مانندسیل و زلزله بیشتر به چشم می‌آید مربوط به اقدامات فنی و مهندسی مانند آواربرداری و اقدامات پزشکی است، اقداماتی که حتما هنگام وقوع حوادث انجام می‌شود. اما امداد یک وجه دیگری هم دارد که اهمیت آن مانند اقدامات فنی و پزشکی است، در تمام مراحل امداد باید ملاحظات انسانی به معنای عام در فرآیند امداد انجام شود.»
او ادامه می‌دهد: «فردی که نیاز به امداد دارد علاوه بر اینکه جسمش آسیب دیده، روح و روانش هم گرفتار آسیب شده است، فردی ممکن است دریک حادثه افراد نزدیک به خودش را از دست داده و از حیث روحی و روانی دچار تلاطمی سنگین شده باشد، به همین علت ملاحظات اخلاقی، روان‌شناختی و معنوی در امداد اهمیت دارد.»
امیری‌طهرانی بیان می‌کند: «در این همایش به این نکته می‌خواهیم توجه کنیم که مراحل فنی و مهندسی، پزشکی و بهداشتی در امدادرسانی نیاز به کدام ملاحظات روحی، روانی، معنوی و اخلاقی دارد، اقداماتی که فرد حادثه‌دیده باید دریافت کند تا بتواند به وضعیتی که با آن مواجه شده، مسلط شود و زودتر به زندگی عادی خودش برگردد.»
حکم اخلاقی، فقهی و عرفی امدادرسانی چیست؟
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی می‌گوید: «ویژگی مهم همایش اخلاق در امدادگری مسئله‌محور بودن آن است ومی‌خواهد به‌طور مصداقی مسئله‌هایی را که امدادگران در صحنه حوادث با آنها مواجه هستند، طرح و بررسی کند. در این همایش قصدکلی‌گویی نداریم و دنبال مسائلی هستیم که امدادگران از حیث اخلاقی، روحی، معنوی، فقهی و روانی در حوادث با آن مواجه هستند. مثلافردی وارد میدان امداد می‌شود، او با توجه به محدود بودن امکانات و زمان با کودک و فرد سالمندی که نیاز به کمک دارد، مواجه شده است، حالاباید میان کودک و فرد سالخورده اول به یک نفر از آنها امدادرسانی کند. در این موقعیت حکم اخلاقی، فقهی و عرفی امدادرسانی چیست و اولباید به کدام‌یک رسیدگی کند؟ یا مثلا امدادگر در حادثه‌ای با افراد حادثه‌دیده‌ای مواجه می‌شود که برخی مسلمان هستند و برخی دیگر مسلماننیستند، آیا باید در این وضعیت برای امدادرسانی ترجیحی قائل شود یا نه؟ اصلا باید براساس کدام ملاک دست به انتخاب بزند؟»
یکی از محورهای همایش، توصیه‌های کاربردی و عملی به امدادگران است
رئیس شورای علمی همایش اخلاق در امدادگری بیان می‌کند: «خیلی مواقع پیش می‌آید که یک امدادگر در لحظه امدادرسانی و نداشتن زمان، به‌لحظه انتخاب‌کردن می‌رسد؛ خیلی از دوران کرونا عبور نکرده‌ایم، بسیاری از امدادگران و پرستاران در دوران کرونا در این موقعیت قرار گرفتند. آنها امکانات بخش‌های تخصصی بیمارستان را باید در اختیار چه کسی قرار می‌دادند؟ به فرد جوان یا سالخورده؟ این مسائل در این همایش مطرح می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «امدادگری که در چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرد، باید آنقدر خودساخته و مسلط باشد که تعادل روحی‌اش را حفظ کند تابتواند به دیگری امداد روحی و روانی برساند. یکی از محورهای همایش توصیه‌های کاربردی و عملی به امدادگران است که بتوانند در صحنه امدادرسانی شرایط مناسب داشته باشند.»
امیری‌طهرانی با اشاره به ابعاد دیگر این همایش می‌گوید: «نکات انگیزشی اهمیت دارد تا فردی بتواند در بروز حوادث برای امدادرسانی داوطلب شود، این انگیزه می‌تواند صرفا مسائل اخلاقی باشد، یعنی اگر فرد سابقه دینی و مذهبی نداشته باشد، یعنی از جنس نوعدوستی وبشردوستانه باشد.
گروهی ممکن است براساس انگیزه‌های مذهبی یا اخلاق دینی و مذهبی برای انجام کار داوطلبانه در امدارسانی انگیزه‌مند شوند، عده‌ای ممکناست با انگیزه‌های معنوی تمایل به انجام کار داوطلبانه برای امدادرسانی داشته باشند، آنچه در این همایش به آن پرداخته می‌شود، توجه به امدادرسانی قبل، حین و بعد از حادثه از بُعد اخلاقی است، در همه این زمینه‌ها آنچه به ارتباط میان اخلاق و امداد مربوط می‌شود، در این همایش مدنظر است.»
رئیس شورای علمی همایش اخلاق در امدادگری می‌گوید: «سرآغار این همایش مسئله‌شناسی بود، به کمک مصاحبه‌هایی که ما با اعضای جمعیت هلال‌احمر، اعضای سازمان‌های وابسته به جمعیت هلال‌احمر و افرادی که در میدانِ امداد خدمت‌رسانی کردند، داشتیم، مسائل و مشکلات امدادگران استخراج شد. در سطح بالاتر از مدیران مجموعه‌های امدادی مسائل مربوط به امداد و اخلاق استخراج شد و جمع‌بندی همه اینها ۱۱ محوری بود که در فراخوان همایش ذکر شد، در این همایش تلاش کردیم آثار نه صرفا کاربردی باشند و نه فقط علمی، بلکه مباحث نظری و علمی قرار است به‌شکل کاربردی به حل مسائل جمعیت هلال‌احمر کمک کند.» همایش علمی اخلاق در امدادگری به‌همت حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در جمعیت هلال‌احمر در تاریخ ۲۴ مهر ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد.
