سطح فرسایش بادی اراضی کشور ۱۰ میلیون هکتار افزایش یافت
به گزارش خبرنگار ایرنا، وحید جعفریان روز چهارشنبه در کارگاه آموزشی امور مراتع سراسر کشور که در مرکز آموزش جوانشیر سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور مستقر در کرج برگزار شد، افزود:
در این مدت سطح فرسایش بادی از ۲۰ میلیون هکتار به ۳۰ میلیون هکتار رسیده است که سالانه برابر با یک میلیون هکتار است ..
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: در طول چند سال اخیر استمرار خشکی و افت شدید آب های زیرزمینی یکی از مهمترین علل ایجاد عرصه های انسان ساخت بیابانی بوده است.
وی اظهار داشت: در طول ۱۰ سال گذشته شاهد بودیم که در بعضی از مناطق و رخساره های طبیعی سطح ایستایی آب های زیرزمینی از ۱۰ تا ۷۰ متر افت پیدا کرده است و بعضی از درختان و پوشش گیاهی این مناطق که قدمتی بیش از یک هزار سال داشته از بین رفته و این عرصه ها همچون منطقه ریگان استان کرمان در این سال ها دچار خشکیدگی وسیع شده اند.
وی با بیان اینکه تغییرات کاربری و بهره برداری بیش از حد از اکوسیستم مناطق بیابانی که حال و روز خوشی ندارد از مهمترین دلایل و عوامل انسانی مرتبط است، گفت: شاید پوشش گیاهی مناطق بیابانی و این اکوسیستم اولین قربانی هر سوی مدیریتی از بالادست تا پایین دست در مدیریت منابع آب است.
وقوع طوفان های گرد و غبار دربیشتر استان های کشور
جعفریان پیامدهای بیابانزدایی در حوزه های محلی و دوردست را قابل مشاهده دانست و افزود: خیلی از استان های کشور تجربه ای از طوفان های گرد و غبار نداشتند که در این چند سال مشاهده می کنند که بازخوردهای ملی دارد ولی تشدید طوفان های ماسه ای و حرکت شن های روانی در دو سه سال گذشته یک بازگشت جدی داشته است.
وی اظهار داشت: بر این باور بودیم که در یک دوره ۲۰ ساله ثبات در تثبیت ماسه های روان صورت گرفته ولی در دو سال اخیر شدت فرسایش یادآور دهه های ۶۰ و ۷۰ است به طوریکه مناطق سرخس، زابل و خوزستان با چالش های جدی و فزاینده ای روبرو است.
خشکه رودها بمب های خاموش مملو از رسوبات
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: رسوباتی با سیل به پایین دست ها می آید که خشکه رودهای کشور مملو از این رسوبات است که بمب های خاموش است که با شدت بادها شرایط بدی را برای مردم مناطق رقم می زند.
وی افزود: در سیاست گذاری های بالادستی مثل نظام حکمرانی آب یا بحث اصلاح الگوی کشت موصوعاتی است که با شدت با مقوله بیابانزایی وتخریب سرزمین روبرو هستند و باید سهم این اکوسیستم در این سیاست ها مدنظر قرار گیرد.
جعفریان ادامه داد: بسیاری از شرایط تجدید پوشش گیاهی در رخساره ها وابسته به سیلاب های چندسال یکبار است که باید بدانیم سهم و حق دشت های سیلابی کشور از منابع آبی کشور چیست زیرا تمامش را قبل از ورود به این دشت ها مهار می کنیم و برای این پوشش عظیم گیاهی چیزی نمی ماند.
وی اضافه کرد: با یک شرایط بسیار چالش انگیز و بحرانی مواجه هستیم و بسیاری از عوامل و عللی که در حیطه سازمانی ما نقش ندارد در تعریف و شرایط آینده مناطق بیابانی موثر است و بایستی سازمان ما مطالبه گرانه این حق و حقوق را دریافت کند.
وی گفت: جای غم و غبطه است که یک تاغزاری که ۳۵ سال از عمرش می گذرد به خاطر افت آب های زیرزمینی به صورت یکدست در حال خشک شدن است و مردم را به سوی این عرصه ها برای غارت چوب هایش می کشاند.
نهال کاری یکی از عوامل تخریب سرزمینی اکوسیستم های حساس
مدیرکل امور دفتر بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه بیش از ۶۰ سال فعالیت مقابله با بیابانزایی مطرح است که بایستی سیاست های سازگار با محیط را دنبال کنیم، افزود: اگر اکوسیستمی قابلیت و ظرفیت خود را برای حفظ درخت و درختچه ها از دست داده نهال کاری در آن عرصه ها یکی از عوامل تخریب سرزمینی است.
وی بیان داشت: بیش از ۱۰۰ گونه بوته ای نمک دوست، شن دوست، صخره دوست و قابل احیا در مناطق بیابانی داریم که از روش های تکثیر ، نحوه کشت و الگوهای نگهداری این گونه ها غفلت شده است .
جعفریان تاکید کرد: بدون یک برنامه مشخص و غنی و روشن هر گونه سرمایه گذاری در این عرصه ها ناپایدار است و این درس آموخته را چند بار باید تجربه کنیم و نتایج قبلی را ببینیم که نیازمند یک تحول جدی در مباحث اقتصادی و اجتماعی با نگاه بسیط برای مدیریت این عرصه ها هستیم.
اختصاص ۱۰۰ هزار هکتار از عرصه های بیابانی برای تولید انرژی های پاک و گردشگری
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه نگاه بخشی نگر و کوتاه مدت جز اتلاف منابع چیزی عاید ما نمی کند، در ارتباط با بحث استفاده از ظرفیت ها و قابلیت های سرمایه گذاری بخش خصوصی گفت: در سال گذشته اقدام زیربنایی را به زعم خودمان انجام دادیم و حدود ۸۵ هزار هکتار از عرصه های بیابانی با سرمایه گذاری بخش خصوصی در حوزه معادن و بیابان ها در تولید انرژی های پاک و گردشگری و گیاهان دارویی اختصاص یافت.
وی با تاکید بر اینکه بر استفاده از این ظرفیت ها تاکید داریم، افزود: در سال جاری نیز ۱۰۰ هزار هکتار از این عرصه ها به همین منظور اختصاص یافته است.
جعفریان تنوع بخشی به منابع اعتباری را یکی از سیاست های پایداری و تاب آوری در این حوزه عنوان کرد و اظهار داشت: اکوسیستم های مناطق بیابانی کارکردهای های مختلفی دارد که یکی از آن ها مرتع است که بخش عمده ای از شرایط برای تامین علوفه وابسته به مراتع مناطق بیابانی است .
وی گفت: یک مرز مشترک و یک حدود اقدام توامان داریم و نمی توانیم خطی بکشیم که یک طرف جنگل و یک طرف مرتع و یک طرف بیابان است که نه تنها یک حوزه مشترک داریم بلکه پویا است و عرصه هایی هستند که احیاء می شوند و تحت تخریب قرار می گیرند و بایستی در پوشش پروژه های مختلف ماسه های روان قرار گیرد.
وی افزود: ایجاد یک گفتمان موثر با استفاده از ظرفیت کمیته فنی و مدیریت جامع حوزه آبخیز باید تقویت شود و شرط رسیدن به پاسخ مناسب این است که نگاه بخشی و صرف به حوزه اداری خود نداشته باشیم.
