دامنه تغییرات اقلیمی فرونشست، میلیون‌ها برابر زلزله است/ پهنه‌های فرونشست در اصفهان آماده می‌شود
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: بر خلاف زلزله، فرونشست زمین محسوس نیست و وقتی به حد بحران رسید، نمایان می‌شود و بر همین اساس باید نگاه مسئولان شهری و استانی را جلب کنیم تا محیط قابل زیست و پایدار برای آیندگان به ارث بگذاریم.
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان امروز در نشست بررسی وضعیت فرونشست زمین در جهان و ایران و ارائه راهکارهای مقابله با حضور علی بیت‌الهی، مدیر بخش زلزله و خطر پذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و همچنین مسؤولان شهری و متخصصان این حوزه برگزار شد.
علی بیت‌اللهی در این جلسه با بیان آنکه پدیده فرونشست هر روز رخ می‌دهد و قابل پیشگیری و کنترل است اما کنترل زلزله از دست انسان خارج است و هیچ دانشی برای کنترل وقوع آن نیست، اظهار کرد: در حال حاضر فرونشست از شرق تا غرب کره زمین از سواحل ژاپن، اندونزی، بخش شرقی چین تا سواحل شرق و غرب آمریکا در حال گسترش است و دامنه تغییرات اقلیمی آن میلیون‌ها برابر زلزله است.
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تاکید بر محسوس بودن اثر تخریبی و تلفات جانی زلزله تصریح کرد: بر خلاف زلزله، فرونشست زمین محسوس نیست و وقتی به حد بحران رسید، نمایان می‌شود و بر همین اساس باید نگاه مسئولان شهری و استانی را جلب کنیم تا محیط قابل زیست و پایدار برای آیندگان به ارث بگذاریم.
وی خاطرنشان کرد: به این منظور، ایجاد همگرایی بسیار اهمیت دارد و نباید درباره این موضوع برای کسانی که به فرونشست زمین اهمیت می‌دهند، تقابل وجود داشته باشد، نباید فرونشست زمین اصفهان را قومی کنیم، زیرا پدیده‌ای ملی است و باید در ابعاد و چارچوب ملّی بررسی شود.
بیت‌اللهی تاکید کرد: باید اصفهان را الگو و نمونه شهرهای جهان در راستای مقابله با فرونشست زمین معرفی کنیم و نگاهی امیدوارانه به مردم بدهیم و اطمینان داشته باشیم که این پدیده، قابل کنترل است که با وجود ۲۰۰ مرجع پالایش شده برای فرونشست و کنترل آن، دستگاه‌ها می‌توانند کانون همگرایی باشند.
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اذعان کرد: مقررات ملی در موضوع فرونشست زمین داریم که با برنامه‌ریزی مطلوب، اصفهان می‌تواند به عنوان آزمایشی این آئین‌نامه را در سه ساحت کنترل خطر، کنترل آثار فرونشست و تاب آوری المان‌ها اجرا کند و با نگاهی امیدوارانه به آینده باید گفتمان مدیریتی و کارشناسی در نقطه‌ای برای مقابله با فرونشست همگرا شود، باید در مقابله با فرونشست سرآمد شویم تا نام اصفهان الگوی شهرهای جهان شود.
نباید گذاشت آثار تاریخ آسیب ببیند
وی ادامه داد: تاریخ اصفهان، تاریخ ملی است و اگر آثار تاریخی ما آسیب ببیند، نمی‌توانیم برای آنها اقدامی انجام دهیم، بنابراین باید برای حفظ آنها تلاش کرد، یک سوم متوسط آمار جهانی بارندگی داریم و به شدت با کمبود آب مواجه شده‌ایم و از آنجائی‌که ۳۳ درصد اقتصاد ما به کشاورزی وابسته است، خشکسالی و کمبود آب در اقتصاد تأثیرگذار است.
بیت‌اللهی ادامه داد: ۳۵ درصد اراضی کشور ما به شدت خشک است و حدود ۷۳۵ هزار حلقه چاه و رشته قنات داریم و از این میان، ۴۰۰ هزار حلقه چاه کشاورزی است، تغییر اقلیم فشار زیادی به منابع زیرزمینی وارد کرده چراکه ۶۶ درصد آب کشاورزی ما از منابع آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود.
رتبه بالای اصفهان در خطرپذیری فرونشست
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه افزود: طبق آمار در طول ۴۵ سال اخیر متوسط آب‌های زیرزمینی از دو هزار سانتی‌متر به ۴۵۰۰ سانتی‌متر افزایش یافته یادآورشد: در حال حاضر در ۶۰۹ دشت ایران فرونشست اتفاق افتاده و ۴۱۰ دشت هم شرایط بحرانی دارند، استان‌های اصفهان، خراسان رضوی و تهران خطر بیشتری در فرونشست دارند و از نظر قرارگیری شهر و کلانشهر، استان اصفهان در رتبه بالاتری دارد.
وی همچنین بیان داشت: تاب‌آور کردن المان‌های واقع در معرض خطر فرونشست زمین و همچنین کنترل آثار مخرب فرونشست برای کنترل این پدیده بسیار مهم است و پیشنهاد مطرح شده در این خصوص، تدوین مقررات ملی کاهش خطرات فرونشست زمین در ایران و همچنین اجرای این مقررات در شهر اصفهان به عنوان آزمایشی است.
رفع معضل فرونشست نیازمند بررسی و ارائه راهکارهای علمی و تخصصی است
علی قاسم زاده، شهردار اصفهان با تاکید بر آنکه برگزاری نشست‌های علمی و رسیدن به راهکارهای اساسی و همچنین نوع مواجهه صحیح با پدیده فرونشست یکی از راهکارهای موثر در رفع این معضل است، اظهار داشت: امروزه در جامعه ما عرصه‌های مختلف از جمله اقتصاد و شهرسازی در ابتدا امر به التهاب و پدیده اجتماعی تبدیل می‌شود و سپس یک نگاه عالمانه به موضوع پدید می‌آید در حالی که باید مسائل را با توجه به شرایط و واقعیت‌های جهانی دید و بدانیم بهترین اقداماتی که می‌توان در راستا آن انجام داد، چیست.
شهردار اصفهان اضافه کرد: با توجه به آنچه که گفته شد، باید به دور از هیاهو، پدیده فرونشست زمین را به عنوان پدیده شهرسازی و زیست‌محیطی نگاه کرد که البته سعی بر آن است تا اصفهان در مواجهه درست با این پدیده پیشگام باشد که به همین منظور با از راه‌های مختلف از جمله تشکیل کارگروه‌ها از تجربیات خبرگان این حوزه استفاده خواهد شد.
با بررسی تطبیقی اراضی اصفهان به نقشه پهنه‌های فرونشست دست خواهیم یافت
وحید مهدویان، معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان در ادامه جلسه بیان داشت: فرونشست زمین در قرن اخیر به عنوان چالش شهری مطرح شده که پایداری شهرها را با مخاطره مواجه کرده است، از نیم قرن گذشته فرونشست زمین برای نخستین بار در دشت رفسنجان مشاهده شد و اکنون علاوه بر اصفهان استان‌های مرکزی، تهران، قزوین و کرمان همچنین بخش‌های شمالی استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان را در برگرفته به گونه‌ای که در برخی نقاط کشور به ۵۰ سانتی‌متر رسیده است.
وی ادامه داد: در شهر اصفهان با استفاده از توان علمی و تخصصی نخبگان شهری در سنوات گذشته پروژه‌های متعددی در راستا آشنایی با موضوع فرونشست زمین و ابعاد آن در شهر اصفهان از جمله پروژه ریز پهنه‌بندی و مدیریت ریسک لحظه‌ای اصفهان و پروژه ترازیابی انجام شده است.
مهدویان با اشاره به انجام پروژه برداشت و تصویربرداری سه بعدی از اراضی شهر اصفهان گفت: با بررسی تطبیقی نتایج پروژه برداشت و تصویربرداری سه بعدی از اراضی شهر اصفهان با سال ۹۲ به نقشه پهنه‌های فرونشست در شهر اصفهان خواهیم یافت.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با بیان آنکه پیشگیری و کنترل فرونشست زمین نیازمند کاربست راهکارهای عملیاتی است، افزود: امروز نیازمند همگرایی کاربست راهکارها توسط تمام دستگاه‌های دولتی و خصوصی در شهر اصفهان هستیم تا با استمرار و ارائه راهکارها و کاربست‌ها توسط دستگاه‌های مرتبط بتوان فرآیند فرونشست زمین را در شهر اصفهان کنترل و پیشگیری کرد.
