خطر خشکسالی در کمین سرزمین چشمه ها
در طول چندین سال گذشته، خطر خشکسالی استان اردبیل را با بحران جدی روبه‌رو کرده و امسال این موضوع بیشتر از هر سال نیازمند مدیریت اساسی است.
در طول چندین سال گذشته، خطر خشکسالی، استان اردبیل را با بحران جدی روبه‌رو کرده و امسال این موضوع بیشتر از هر سال نیازمند مدیریت اساسی و توانمند است.
موضوعی که استان اردبیل را به عنوان قطب مهم کشاورزی با خطرات جدی مواجه می‌کند، کمبود آب و به دنبال آن ضعف شدید بخش کشاورزی است که در صورت بی‌توجهی در آینده‌ای نزدیک دامنه سرسبز سبلان را به بیابانی بی‌آب و علف تبدیل خواهد کرد.
انتظار از مسئولان و متولیان امر در این زمینه، رسیدگی به مشکلات موجود و بهره‌وری اقتصادی با استفاده از روش‌های نوین آبیاری و جلوگیری از کاهش حق‌آبه‌های استان و جلوگیری از ظلم در حق این استان است که امید می‌رود خواب غفلت را از چشمان آنان دور سازد.
حمایت از کشاورزان و نیز رسیدگی به وضعیت کم‌آبی در مناطق محروم و روستایی استان، این روزها به یکی از مهم‌ترین مطالبات مردم استان تبدیل شده که باید مورد توجه واقع شود.
تدوین برنامه‌های مصرف بهینه آب و صرفه‌جویی در استفاده از آب کشاورزی اردبیل
در این باره، فیروز ندایی، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: بحث حفاظت از ذخایر زیرزمینی و مقابله با خشکسالی جزو مسئولیت‌های اجتماعی است که با تدوین و اجرای برنامه‌های مدیریتی و بهره‌گیری از تمامی امکانات در اولویت اجرا قرار گرفته است.
وی بیان کرد: مدیریت خشکسالی و کمبود منابع آب در شبکه‌های آبیاری و زهکشی از اقدامات اساسی برای تدوین الگوی کشت برای شبکه‌های زهکشی مغان و خداآفرین براساس اقلیم، ظرفیت تاسیسات، منابع آبی قابل دسترس و شرایط اجتماعی منطقه با همکاری نهادهای مربوطه انجام می‌شود.
ندایی تصریح کرد: جلوگیری از تحویل آب به اراضی فاقد کشت و خودداری از کشت زود هنگام محصولات پاییزه توسط مشترکان شبکه آبیاری از برنامه‌هایی است که امیدواریم مورد توجه واقع شود.
وی بیان کرد: انتظار می‌رود از کشت زودهنگام محصولات پاییزه اعم از سیر و کلزا نیز تا قبل از ۱۵ مهر ماه جلوگیری شود و با توجه به این که خشکسالی امسال در ۷۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده و میزان بارندگی در استان اردبیل نسبت به متوسط و دراز مدت سال ۱۹ در صد کاهش داشته است، بنابراین در این زمینه باید برنامه‌های مصرف بهینه آب و صرفه‌جویی در استفاده از آب کشاورزی و آشامیدنی تدوین شود.
وضعیت حاد خشکسالی با کاهش منابع آبی و افزایش مصرفی در اردبیل
علیرضا نعمت سلطانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل نیز در این باره اظهار داشت: متأسفانه در وضعیت کنونی شرایط حادی را به لحاظ تأمین منابع آبی در شهرها و روستاها شاهد هستیم و کاهش ظرفیت سدها و خشکسالی و کم‌بارشی تا حدود قابل توجهی در این زمینه دخیل است.
وی بیان کرد: از طرفی افزایش مصرف آب توسط شهروندان نیز شرایط سختی را برای تأمین منابع آبی به وجود آورده که به همین منظور درصدد هستیم تا پایان شهریور ماه در راستای تأمین آب شرب پایدار اقدامات لارم را انجام داده و دغدغه و مشکلات مردم را در این زمینه برطرف کنیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل گفت: کاهش منابع آبی و افزایش مصرف آب دو عامل مهم برای افزایش مشکلات در این زمینه برای استان شده که درصدد هستیم با برنامه‌ریزی‌های به عمل آمده اقدامات اساسی و مهمی را برای حل مشکلات موجود در این زمینه انجام دهیم.
سلطانی ادامه داد: امید می‌رود با شروع سال آبی جدید بارش‌های مناسبی در پاییز و زمستان امسال داشته باشیم تا کسری مخزن و کمبود منابع آب در سطح استان به ویژه سدها برطرف شده و ذخایر آبی را در این منابع شاهد باشیم و نگرانی‌ها از مصرف منابع آبی کاهش یابد.
وی تصریح کرد: شرکت آب منطقه‌ای در تلاش است تا با مدیریت مصرف شرایط مساعدی را برای تأمین منابع آب به وجود آوریم که با توجه به آمار به دست آمده، امسال کمترین تخصیص آب به بخش کشاورزی از طریق سد یامچی و دیگر سدها انجام شده ولی به رغم همه این کاستی‌ها امیدواریم شرایط به نحوی مطلوب در تأمین منابع آب در سطح شهرها و روستاها را شاهد باشیم.
کاهش ۴۵ درصدی منابع آبی سد یامچی
هادی حبیب‌زاده، رئیس اداره بهره‌برداری سد مخزنی یامچی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار در اردبیل اظهار کرد: صرفه‌جویی یکی از موارد مهم برای مدیریت شرایط کنونی و بحران خشکسالی در استان است که هم‌اکنون به واسطه افزایش دمای هوای در استان حاکم شده و وقوع خشکسالی و کاهش بارندگی در استان رقم خورده است.
وی بیان کرد: سدهای استان اردبیل همچون سد یامچی نیز متأثر از این واقعه از اوایل سال تاکنون ۴۵ درصد کاهش منابع آبی داشته و مصرف آب آشامیدنی به ۳۶ میلیون مترمکعب رسیده و امسال ۱۰ درصد افزایش داشته است.
رئیس اداره بهره‌برداری سد مخزنی یامچی ادامه داد: به همین منظور کسری مخزن در این زمینه اتفاق افتاده و امروز موجودی مخزن ۲۳ درصد از کل مخزن کاهش یافته که به همین منظور شرکت آب منطقه‌ای استان اردبیل برای انجام تغییرات لازم و کاهش مصارف سد تجهیزات لازم را برای تأمین آب شرب پایدار برای شروع سطح آبگیری انجام داده و در کنار این اقدامات لزوم همیاری و عزم همگانی شهروندان و متولیان مربوطه احساس می‌شود.
حبیب‌زاده ادامه داد: انتظار می‌رود مردم با صرفه‌جویی آب و جلوگیری از مصارف غیرضروری و بی‌رویه، شرکت آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب را برای خدمت‌رسانی بهتر و خروج از وضعیت کنونی یاری کنند.
کشاورزان در ایام بحرانی خشکسالی گوش به زنگ باشند
خلیل نیکشاد، رئیس جهاد کشاورزی استان اردبیل نیز در این باره در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: آب قابل تجدید پذیر در سطح استان ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب می‌باشد که در حال حاضر نیز بخش کشاورزی استان با مصرف بیش از ۲ میلیارد و ۳۵۰ میلیون متر مکعب آب سالانه افزون بر ۴ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی اعم از زراع و باغی را تولید می‌کند.
این مقام مسئول در ادامه سخنان خود افزود : بخش کشاورزی مادر اقتصاد است و تامین غذای مورد نیاز جامعه و حاکمیت امنیت غذایی وابسته به این بخش است تعداد خانوارهای بهره بردار کشاورزی افزون بر ۱۲۰ هزار خانوار بهره بردار می باشد که به همین دلیل مسئله تامین آب مورد نیاز کشاورزی استان یکی از اولویت های اساسی استان در دستیابی به تولید و خودکفایی است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل افزود: به منظور استفاده بهینه از آب کشاورزی سعی و تلاش ما بر این است تا محصولات صیفی وسبزی را در محیط گلخانه ای پر ورش دهیم تا با کمترین میزان آب مصرفی بتوانیم در تمامی ایام سال این محصولات را به میزان لازم تولید نمائیم.
نیکشاد افزود: سیاست کشت مستقیم و کشاورزی حفاظتی را با جدیت دنبال می‌کنیم زیرا کشاورزی حفاظتی برای حفظ خاک و افزایش حاصل‌خیزی بسیار مؤثر است و حفظ ماده آلی خاک و کاهش هزینه تولید از نکات برجسته طرح کشاورزی حفاظتی است.
کاهش بارندگی‌ها منجر به کاهش ذخایر سدها شده است
در همین خصوص مسعود امامی‌یگانه، فرماندار اردبیل نیز به خبرنگار بازار گفت: تنش آبی در این شهرستان جدی بوده و برای جلوگیری از این تنش ضروری است تا شهروندان از مصرف بی‌رویه آب خودداری کنند که ضرورت دارد شهروندان ضمن صرفه‌جویی بیشتر در استفاده آب، از مصارف بی‌رویه و غیرضروری بیش از پیش دوری کنند.
فرماندار اردبیل ادامه داد: کاهش بارندگی‌ها منجر به کاهش ذخایر سدها شده و در صورت نبود مدیریت صحیح مصرف آب با مشکل کمبود آب در این شهرستان مواجه خواهیم شد.
وی با بیان اینکه خشکسالی بخش کشاورزی را تهدید می‌کند افزود: کشاورزان ضمن استفاده بهینه از آب در اراضی نسبت به بیمه محصولات خود اقدام کنند تا در صورت خشکسالی بخشی از خسارت‌ها از طریق صندوق بیمه کشاورزان جبران شود.
فرماندار اردبیل با بیان اینکه اجرای طرح‌های آبیاری مدرن علاوه بر تغییر شیوه کشت و افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی زمینه مصرف بهینه آب در روستاهای اردبیل را فراهم می‌کند، افزود: تامین آب سالم و پایدار اردبیل در دستور کار است که با جذب اعتبارات لازم این طرح‌ها اجرایی خواهد شد.
در حالی که مسئولان مردم را به مصرف بهینه و صرفه‌جویی دعوت می‌کنند، اما این موضوع به تنهایی در برابر خشکسالی و خطر کنونی جوابگو نیست و همکاری و مشارکت همه‌جانبه مسئولان و دستگاه‌های مربوطه را می‌طلبد.
در این وضعیت انتظار می‌رود مسئولان مشارکت‌های لازم را در راستای مدیریت مصرف آب داشته باشند و برای حل مشکلات موجود اقدامات لازم را انجام دهند.
