آلودگی پلاستیکی، فاجعه‌ی انسانی برای محیط زیست است
سالانه حدود ۱۸۵هزار و روزانه ۵۰۰ تن پلاستیک در ایران تولید می‌شود و بعضی منابع هم مصرف پلاستیک در ایران را روزانه بیش از سه‌هزار تن و سالانه حدود یک‌میلیون تن عنوان کرده‌اند.
تقریبا در هر فروشگاهی که پا بگذاریم چند مدل کیسه‌ی پلاستیکی وجود دارد که می‌توانیم به راحتی خریدهایمان را در آن‌ها بگذاریم. فرقی ندارد از یک خرده فروش خرید می‌کنیم یا یک فروشگاه برند بزرگ و مشهور، کالاهایی که خریده‌ایم در کیسه‌های پلاستیکی مختلف دریافت می‌کنیم و با آن‌ها به خانه برمی‌گردیم. اما بعد از برگشت به خانه چه اتفاقی می‌افتد؟ خریدها را به سرعت از کیسه‌های پلاستیکی خارج کرده و کیسه‌ها را دور می‌اندازیم. اصلا به این موضوع فکر کرده‌اید که سالانه چه مقدار کیسه‌ی پلاستیکی دور می‌ریزیم و این کار چه تأثیری بر محیط زیست دارد؟ تا به حال به زندگی بدون کیسه‌ی پلاستیکی فکر کرده‌اید؟
به گزارش خبرگزاری فارس از یزد، امروز می‌خواهیم به بهانه‌ی روز جهانی بدون کیسه‌ی پلاستیک کمی درباره‌ی تأثیر پلاستیک بر اکوسیستم محیط زیست و سلامت‌مان صحبت کنیم و چند راهکار برای جایگزینی با کیسه‌ی پلاستیکی را بررسی کنیم.
تأثیرات منفی پلاستیک بر اکوسیستم محیط زیست
آلودگی پلاستیکی جهانی به معنای واقعی کلمه یک فاجعه‌ی انسانی و محیط زیستی است. مصرف جهانی کیسه‌ی پلاستیکی در مقیاس جهانی ۵۰۰ میلیار کیسه است، فکر کنید چه مقدار از این کیسه‌های پلاستیکی وارد آب‌ها می‌شوند و چه تأثیرات منفی و مخربی بر انسان و محیط زیست می‌گذارند.
اکوسیستم دریایی بیشترین آسیب را از آلودگی پلاستیکی دریافت می‌کند. ۳۱ گونه از پستانداران دریایی با پلاستیک‌های بلعیده شده شناسایی شده‌اند و بیشتر از ۱۰۰ گونه از پرندگان دریایی هم مصنوعات پلاستیکی را به جای غذا بلعیده‌اند.
بیشتر از ۲۵۰ گونه‌ی دریایی در بین پلاستیک‌های رها شده در آب‌ها گرفتار شده‌اند و حدود ۸% از گونه‌های شیر دریایی با پلاستیک‌ها خفه شده و جنازه‌شان پیدا شده است.
ذرات پلاستیکی رها شده در طبیعت، که با نام میکروپلاستیک شناخته می‌شوند، آسیب‌های جدی به گونه‌های مختلف جانوری و انسان وارد می‌کند.
روز جهانی بدون کیسه‌ی پلاستیکی چه روزی است؟
این روز توسط گروه Bag Free World با هدف رها شدن جهان از کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف ایجاد شد و به سرعت در سراسر جهان طرفداران خود را پیدا کرد. این موضوع مهمی در راه افزایش حمایت و حفاظت از محیط زیست است. فعالین این حوزه با تشویق افراد به جایگزینی گزینه‌های سازگارتر با محیط زیست به جای کیسه‌ی پلاستیکی، سعی می‌کنند هر روز از تعداد کیسه‌های رها شده در طبیعت را کاهش دهند.
طبق تحقیقات انجام شده هر کیسه‌ی پلاستیکی فقط ۲۵ دقیقه بعد از خرید مورد استفاده قرار می‌گیرد و سپس دور انداخته می‌شود. ممکن است با دور انداختن کیسه دیگه به آن فکر نکنیم ولی باید بدانید اگر فراموششان کنیم بی‌اثر نمی‌شوند. کیسه‌های پلاستیکی برای اینکه کاملا پوسیده شوند به ۱۰۰ تا ۵۰۰ سال زمان نیاز دارند. این یعنی تا ۵۰۰ سال در محیط زیست باقی مانده و به آن آسیب می‌زنند.
روز جهانی بدون کیسه‌ی پلاستیکی به ما بهانه‌ای می‌دهد تا به خودمان و دیگران یادآوری کنیم که هر اقدام ما علیه طبیعت و هر کیسه‌ی پلاستیکی که دور می‌اندازیم می‌تواند زندگی شخص دیگری را در گوشه‌ای از دنیا تحت تاثیر قرار دهد و یا حتی به نسل‌های بعدی آسیب برساند.
چطور زندگی بدون کیسه‌ی پلاستیکی را شروع کنیم؟
برای تغییر سبک زندگی و شروع زندگی بدون کیسه‌ی پلاستیکی باید جایگزین‌های سازگار با محیط زیست برای پلاستیک پیدا کنید. برای اینکه بتوانید به بهترین شکل این جایگزینی را انجام دهید لازم است ابتدا لیستی از موارد استفاده‌تان از کیسه‌ی پلاستیکی تهیه کنید. سپس با توجه به نوع کالای دریافتی، یک گزینه‌ی سازگار را جایگزین کنید.
مثلا در زمان خرید از سوپرمارکت و میوه فروشی از کیسه‌ی پلاستیکی استفاده می‌کنید، حالا می‌دانید که باید برای چه موقعیت‌هایی جایگزین پیدا کنید. معمولا خریدهای سوپرمارکتی سنگین هستند پس نیاز به یک کیسه‌ی محکم دارند. برای این کار می‌توانید از چند کیسه‌ی پارچه‌ای استفاده کنید. میوه‌ها را می‌توانید در کیسه‌های توری بریزید که هم وزنی به میوه اضافه نمی‌کنند و هم می‌توانید آن‌ها را در اندازه‌های کوچک بدوزید. با این کار می‌توانید حتی چند دانه پیاز را هم در یک کیسه‌ی جداگانه بگذارید.
از دیگر جایگزین‌های مناسب برای کیسه‌های پلاستیکی، استفاده از پاکت‌های کاغذی است. پدر و مادرهای ما به خاطر دارند که در گذشته تقریبا همه‌ی خریدها را با پاکت کاغذی تحویل می‌گرفتند. این روزها دوباره استفاده از پاکت‌های کاغذی مورد استقبال قرار گرفته است اما مصرف آن بسیار کم است و به تعداد انگشت‌شماری کسب‌وکار وجود دارند که محصولات خود را با پاکت کاغذی به مشتری تحویل می‌دهند.
حتما می‌دانید که پلاستیک مصرفی ما فقط محدود به کیسه‌های پلاستیکی نمی‌شود. تقریبا هر نوشیدنی و خوراکی‌ای که می‌خریم در یک بسته‌بندی پلاستیکی قرار دارد. ممکن است فکر کنید راهی برای حذف این پلاستیک‌ها وجود ندارد اما باید بدانید که با یک تغییر کوچک در نحوه‌ی خرید می‌توانید استفاده از پلاستیک را در زندگی‌تان به صفر نزدیک کنید. امروز بهانه‌ی خوبی است که به مناسبت روز جهانی بدون کیسه‌ی پلاستیک با تغییر سبک زندگی عادی به سبک دوست‌دار طبیعت بپردازیم و راه‌های حذف پلاستیک از زندگی روزمره را بررسی می‌کنیم.
استفاه از کیسه‌های پارچه‌ای
همانطور که کمی قبل‌تر اشاره کردیم کیف‌های پارچه‌ای و کیسه‌های توری بهترین جایگزین برای کیسه‌های پلاستیکی هستند. تهیه‌ی این کیسه‌ها اصلا سخت نیست و می‌توانید آن‌ها را به راحتی در خانه تهیه کنید. فقط باید چند متر پارچه‌ی کتان و توری پارچه‌ای بخرید. پارچه‌ی کتان را به شکل یک مستطیل بزرگ، به اندازه‌ای که دوست دارید کیسه‌ی پارچه‌ای شما باشد، برش بزنید. کناره‌های پارچه را به هم بدوزید تا شکل کیسه بگیرد. سپس با یک نوار پارچه‌ای یا بندهای کتان آماده، دسته‌های کیسه را بدوزید.
استفاده از لیوان شخصی به جای لیوان کاغذی
همیشه یک لیوان کوچک در کیف دستی‌تان داشته باشید تا اگر قرار شد بیرون از خانه نوشیدنی بخورید بتوانید از لیوان خودتان استفاده کنید. با این کار جلوی استفاده از لیوان کاغذی یا پلاستیکی را می‌گیرید. شاید فکر کنید یکی دو لیوان کاغذی آسیبی به طبیعت نمی‌زند، اما اگر تعداد لیوان‌هایی که در یک سال استفاده می‌کنید را حساب کنید می‌بینید که همین کارِ کوچک می‌تواند تأثیر مثبت بزرگی داشته باشد.
استفاده از لیوان فلاسکی
اگر شما هم اهل قهوه نوشیدن هستید حتما وقتی بیرون از خانه هستید، یا وقتی صبح‌ها در حال رفتن به محل کار خود هستید، یک لیوان قهوه‌ی بیرون‌بر می‌خرید. این قهوه‌ها در لیوان‌های کاغذی که در پلاستیکی دارند به شما تحویل داده می‌شود و لیوان پس از تمام شدن قهوه راهی سطل زباله می‌شود. اگر شما یک لیوان فلاسکی مخصوص به خود را همراه داشته باشید می‌توانید بدون اضافه کردن ذره‌ای پلاستیک به طبیعت، با خیالی آسوده هر قدر که می‌خواهید بیرون از خانه قهوه بنوشید.
از نی‌های ماندگار استفاده کنید
نی‌های پلاستیکی قاتل پرندگان و آبزیان هستند. وقتی آن‌ها نی پلاستیکی را می‌خورند راه دستگاه گوارش‌شان مسدود شده و به شکل دردناکی می‌میرند. این فقط یکی از آسیب‌هایی است که نی‌های پلاستیکی به اکوسیستم وارد می‌کنند. برای جلوگیری از این اتفاقات می‌توانید از نی‌های فلزی یا نی‌های بامبو استفاده کنید. وقتی برای صرف غذا به رستوران یا کافه می‌روید چند نی با خود به همراه داشته باشید و از آن‌ها استفاده کنید.
مواد خوراکی را با بسته‌بندی شیشه‌ای بخرید
اولین مزیتی که این انتخاب دارد این است که ماده‌ی غذایی بدون تأثیرات سمی پلاستیک را مصرف می‌کنید. مواد غذایی وقتی در مجاورت پلاستیک قرار دارند آلوده می‌شوند و پس از مصرف می‌توانند مواد سمی را به بدن ما وارد کنند. مزیت دوم به دست آوردن شیشه‌های مختلف است. شیشه‌های مربا و خیارشو می‌توانند تبدیل به محل نگهداری حبوبات و ادویه‌ها شوند، می‌توانید از آن‌ها به عنوان لیوان نوشیدنی‌های رنگارنگ استفاده کنید یا به عنوان گلدان روی میز پذیرایی بگذارید.
حالا که صحبت از زندگی بدون کیسه‌ی پلاستیک و تولید زباله‌ی کمتر شد بهتر است به روش‌های دیگری که برای کاهش زباله وجود دارد فکر کنیم. پلاستیک تنها موردی نیست که به طبیعت آسیب می‌زند و نمی‌توانید با یک روز زندگی بدون کیسه‌ی پلاستیکی محیط زیستمان را نجات بدهیم.
سخن آخر
سالانه حدود ۱۸۵هزار و روزانه ۵۰۰ تن پلاستیک در ایران تولید می‌شود و بعضی منابع هم مصرف پلاستیک در ایران را روزانه بیش از سه‌هزار تن و سالانه حدود یک‌میلیون تن عنوان کرده‌اند؛ سهم دنیا از تولید پلاستیک سالانه بیش از ١٠٠میلیون تن است و ایران بین ١٠ کشور پرمصرف در این زمینه، جای گرفته است.
روز جهانی بدون کیسه‌ی پلاستیکی بهانه‌ی خوبی به ما داد تا دوباره با هم درباره‌ی مسائل محیط زیستی صحبت کنیم و ببینیم اقدامات کوچک ما چه تأثیرات بزرگی می‌تواند داشته باشد. هر تغییر کوچک در طولانی مدت تفاوت چشمگیری ایجاد می‌کند، تفاوتی که گاهی باورنکردنی است.
نجات زمین به معنای نجات جان خودمان، گونه‌های زیستی و نسل‌های آینده است. زمین امانتی است که باید سالم و شاداب به آیندگان تحویل بدهیم، پس لازم است در این روزها که در یک قدمی فاجعه‌ی محیط زیستی قرار داریم بیشتر به رفتارها و انتخاب‌هایمان دقت کنیم تا بیشتر از این به تنها خانه‌مان آسیب نرسانیم.
