شاهد امتداد خشکسالی در سال‌های آینده هستیم
عضو هیات علمی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی با اشاره به احتمال امتداد خشکسالی‌ها تا سال ۲۰۳۵ گفت: پیش‌نگری‌هایی در خصوص وضعیت تغییر شاخص خشکسالی در ایستگاه‌های خراسان‌رضوی انجام شده و به نظر می‌رسد تا پیش از سال ۲۰۳۵ چشم‌انداز مطلوبی از بهبود وضعیت شاخص خشکسالی نداشته باشیم.
آذر زرین در وبینار تخصصی بررسی بارش و خشکسالی سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ در سطح خراسان رضوی و کشور درخصوص بررسی شاخص بارش تجمعی اظهار کرد: کاهش بارش بسیار زیادی در خراسان رضوی در هفت ماهه دوم سال ۹۹ نسبت به مدت مشابه ۳۰ سال اخیر وجود داشته است. اگر روند بارش تجمعی استان را در غالب ایستگاه‌های خراسان رضوی مثل تربت‌حیدریه، سبزوار، سرخس و… نسبت به دوره مشابه نرمال ۳۰ ساله بررسی کنیم؛ روند کاهشی را شاهد هستیم. در ایستگاه‌هایی که بارندگی افزایش داشته است؛ این افزایش چشم‌گیر نبوده است.
وی افزود: در ایستگاه تربت‌حیدریه مشاهده شده است که از مهرماه سال ۹۹ تا فروردین ۱۴۰۰ در برخی از ماه‌ها تفاوت درصد بارش با میانگین بلندمدت ۳۰ ساله بسیار زیاد است و در اغلب ماه‌ها، بیش از ۵۰ درصد کاهش بارندگی رخ داده است. در ایستگاه سبزوار بجز در ماه اسفند در سایر ماه‌ها بارش بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته، هم‌چنین در ایستگاه قوچان هیچ ماهی نسبت به دوره بلندمدت روند افزایشی نداشته است. در ایستگاه مشهد شاهد کاهش وحشتناکی از درصدهای بارندگی هستیم، برای مثال در بهمن ماه سال گذشته، ۹۹ درصد کاهش بارش وجود داشته و در این ماه تنها ۰.۵میلی‌متر بارش در مشهد رخ داده است.
رئیس پژوهشکده اقلیم شناسی مشهد خاطر نشان کرد: این جریان نشان می‌دهد که خشکسالی بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کنیم، اما ما پیش از این نیز شاهد چنین خشکسالی‌های بوده‌ایم. اگر سری زمانی هر یک از این ایستگاه‌ها را بررسی کنیم؛ متوجه نوساناتی بین سال‌های ترسالی و خشکسالی خواهیم بود و این‌گونه نیست که این خشکسالی به یکباره اتفاق افتاده باشد.
زرین ادامه داد: برای مثال در ایستگاه تربت حیدریه، به خصوص از سال ۷۸ به بعد شاهد ترسالی‌های زیادی نبوده‌ایم و به جز سال ۹۸-۹۹ که کل پهنه کشور ترسالی وجود داشته، موارد مشابهی دیده نمی‌شود و در بقیه ایستگاه‌ها نیز وضعیت به همین صورت بوده است.
وی درباره بررسی میزان پوشش برف استان و مقایسه آن با گذشته تصریح کرد: متوسط پوشش برف در سطح استان خراسان‌رضوی در ماه ژانویه که مطابق با تاریخ ۱۱ دی تا۱۱ بهمن سال ۹۹ است؛ ۰.۶۳ و ۰.۹۱ درصد و در ماه فوریه که منطبق بر تاریخ ۱۲ بهمن تا دی سال ۹۹ است، ۰.۹۴ و ۰.۴۷ درصد و در ماه مارس که منطبق بر تاریخ ۱۰ اسفند تا ۱۱ فروردین ۱۴۰۰ می‌باشد، شاهد ۰.۳۳ و۰.۱۲ درصد کاهش نسبت به دوره بلندمدت ده ساله از سال ۸۸ تا ۹۸ بوده‌ایم.
عضو هیات علمی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی اضافه‌کرد: وضعیت خشکسالی در خراسان رضوی با استناد از یکی از شاخص‌های اندازه‌گیری خشکسالی به نام شاخص شدت خشکسالی پالمر در سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۰ در فصل زمستان خفیف، در فصل بهار متوسط، در تابستان خفیف و پاییز خفیف بوده است.
زرین در ارتباط با احتمال امتداد خشکسالی‌ها تا سال ۲۰۳۵ تصریح کرد: پیش‌نگری‌هایی در خصوص وضعیت تغییر شاخص خشکسالی در ایستگاه‌های خراسان‌رضوی انجام شده است و به نظر می‌رسد تا پیش از سال ۲۰۳۵، چشم‌انداز مطلوبی از بهبود وضعیت شاخص خشکسالی نخواهیم داشت و احتمال دارد که در سال‌های اینده نیز شاهد امتداد این خشکسالی باشیم.
رئیس پژوهشکده اقلیم شناسی مشهد درباره لزوم انجام اقداماتی برای جلوگیری از رخداد خشکسالی عنوان کرد: باید برای مدیریت خشکسالی در سال‌های آتی، برنامه جامع مدیریت ریسک اقلیمی تهیه شود. در کشور سازمان‌هایی مانند مدیریت بحران و … داریم که اجازه می‌دهند مخاطراتی همچون خشکسالی، سیل و .. اتفاق بیافتد و سپس برای آن تصمیم‌گیری می‌کنند. ما نیاز به برنامه‌ای داریم تا مناطقی که در معرض ریسک خشکسالی هستند شناسایی شده و برنامه‌ای برای این مناطق تدوین شود. هم‌چنین نیاز است تا برنامه‌ای عملیاتی و برنامه‌های سازگاری با تغییر اقلیم در سطح منطقه‌ای و ملی تدوین شوند.
